درمان آلرژی کودکان

آلرژی در کودکان یکی از مشکلات شایع و نگران‌ذکننده‌ای است که می‌تواند کیفیت زندگی کودک را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.،این واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی نسبت به مواد بی‌ضرر مانند گرده گیاهان، مواد غذایی خاص یا موی حیوانات، گاهی با علائمی چون عطسه، آب‌ ریزش بینی، خارش پوست یا حتی تنگی نفس بروز می‌کند و درمان به‌ موقع و اصولی آلرژی از پیشرفت بیماری و بروز عوارض مزمن مانند آسم جلوگیری می‌کند، روش‌های درمانی موجود برای کنترل آلرژی در کودکان ایمن و مؤثر هستند؟ و چه عواملی در انتخاب بهترین روش درمان نقش دارند؟

تشخیص آلرژی در کودکان

تشخیص آلرژی در کودکان فرآیندی دقیق و چندمرحله‌ای است که نیاز به بررسی کامل سابقه پزشکی، علائم بالینی و انجام آزمایش‌های تخصصی دارد، والدین با مشاهده علائمی مانند عطسه مکرر، سرفه‌های خشک، خارش و قرمزی پوست، آب‌ ریزش بینی یا علائم گوارشی مشکوک به آلرژی، به پزشک مراجعه می‌کنند و برای تشخیص دقیق، پزشک مراحل زیر را طی می‌کند:

• پزشک ابتدا با پرسش از والدین درباره نوع و زمان بروز علائم، عوامل محرک احتمالی مثل مواد غذایی، گرد و غبار، حیوانات خانگی، سوابق بیماری‌های آلرژیک در خانواده، و تغییرات محیطی اخیر، اطلاعات اولیه مهمی کسب می‌کند.

• پزشک پوست، دستگاه تنفسی، گوش و حلق کودک را از نظر علائم آلرژی بررسی می‌کند و علائمی مانند اگزما، کهیر، آب‌ ریزش بینی، کبودی زیر چشم یا خس‌خس سینه در معاینه اهمیت زیادی دارند.

• آزمایش تست پوستی انجام می‌شود، در این آزمایش مقدار بسیار کمی از مواد آلرژن مشکوک روی پوست بازو یا پشت کودک قرار داده شده و پوست با سوزن ظریفی تحریک می‌شود، اگر کودک نسبت به ماده‌ای آلرژی داشته باشد، در محل تماس، قرمزی و تورم ایجاد می‌شود و این تست سریع، نسبتا ایمن و برای کودکان بالای ۶ ماه قابل انجام است.

• در برخی موارد که انجام تست پوستی ممکن نیست یا کودک دچار بیماری‌های پوستی شدید است، از آزمایش خون برای اندازه‌گیری میزان آنتی‌بادی IgE خاص نسبت به آلرژن‌ها استفاده می‌شود و این تست نشان می‌دهد سیستم ایمنی کودک چگونه به مواد مختلف واکنش نشان می‌دهد.

• اگر پزشک به آلرژی غذایی مشکوک باشد، ممکن است توصیه کند برخی مواد غذایی از رژیم کودک حذف شده و پس از مدتی به‌ تدریج دوباره وارد رژیم شوند، در صورت بروز مجدد علائم، آلرژی غذایی تأیید می‌شود.

• تست‌های عملکرد ریه مانند اسپیرومتری ممکن است برای بررسی واکنش دستگاه تنفسی به آلرژن‌ها انجام شود، به‌ ویژه اگر کودک علائمی چون خس‌ خس یا تنگی نفس داشته باشد.

بیشتر بخوانید: تغذیه سالم برای کودکان

گزینه‌های درمانی برای آلرژی کودکان

درمان آلرژی در کودکان اغلب شامل ترکیبی از اجتناب از آلرژی ها، داروها و در برخی موارد، ایمونوتراپی است، در اینجا نگاهی دقیق‌تر به هر گزینه درمانی وجود دارد:

اجتناب از آلرژی ها

اولین قدم در مدیریت آلرژی‌ها، اجتناب از آلرژی های شناخته شده است، در اینجا برخی از استراتژی‌ها وجود دارد:

• برای آلرژی‌های فصلی، در فصول گرده زیاد پنجره‌ها را بسته نگه دارید، از تصفیه هوا استفاده کنید و  دست های خود را مکرر بشویید.
• برای آلرژی‌های غذایی برچسب‌های مواد غذایی را با دقت بخوانید، از آلودگی متقاطع جلوگیری کنید و فرزند خود و دیگران را در مورد آلرژی‌های خود آموزش دهید.
• برای آلرژی‌های پوستی از صابون‌ها و مواد شوینده ضد حساسیت استفاده کنید، فرزند خود را با پارچه‌های نرم و قابل تنفس بپوشانید و از تحریک‌کننده‌های شناخته شده اجتناب کنید.
• برای آلرژی‌های داخلی به طور منظم خانه خود را تمیز کنید، به ویژه مناطقی که گرد و غبار، کپک و شوره حیوانات خانگی جمع می‌شوند. 

داروها

چندین داروی بدون نسخه و نسخه دار می‌توانند به مدیریت علائم آلرژی کمک کنند:

• آنتی‌هیستامین‌ها به کاهش عطسه، خارش و آبریزش بینی کمک می‌کنند و آن‌ها در اشکال قرص و مایع مناسب برای کودکان موجود هستند.
• کورتیکواستروئیدهای بینی به کاهش التهاب در مجاری بینی کمک می‌کنند و برای درمان علائم بینی موثر هستند.
• ضد احتقان‌ها می‌توانند احتقان بینی را تسکین دهند، اما باید در کودکان با احتیاط و فقط تحت هدایت پزشک استفاده شوند.
• اصلاح‌کننده‌های لوکوترین این داروهای تجویزی مواد شیمیایی بوده که باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند را مسدود می‌کنند و اغلب برای آسم و آلرژی‌های بینی استفاده می‌شوند.
• تزریق خودکار اپی نفرین برای کودکان مبتلا به آلرژی‌های شدید، به ویژه کسانی که در معرض خطر آنافیلاکسی هستند، حمل یک تزریق خودکار اپی نفرین (مانند EpiPen) بسیار مهم است. این می‌تواند تسکین فوری واکنش‌های آلرژیک شدید را فراهم کند.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یا تزریق آلرژی، یک گزینه درمانی طولانی مدت است که شامل قرار دادن سیستم ایمنی در معرض مقادیر تدریجی افزایش یافته یک آلرژی است، این می‌تواند به ایجاد تحمل و کاهش شدت واکنش‌های آلرژیک با گذشت زمان کمک کند، ایمونوتراپی اغلب برای کودکان مبتلا به آلرژی‌های شدید یا کسانی که به درمان‌های دیگر پاسخ خوبی نمی‌دهند استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آموزش شیر دهی به مادران

پیشگیری از آلرژی در کودکان

در حالی که برخی آلرژی‌ها ژنتیکی هستند و نمی‌توان کاملا از آن‌ها جلوگیری کرد، والدین می‌توانند برای کاهش خطر اقداماتی انجام دهند:

1. تغذیه با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی از بروز آلرژی تا حد زیادی پیشگیری میکند.

2. معرفی غذاهای آلرژی‌زا مانند بادام زمینی و تخم‌مرغ در اوایل رژیم غذایی کودک (حدود 4-6 ماه) تحت نظارت پزشک می‌تواند به جلوگیری از آلرژی‌های غذایی کمک کند.

3.تمیز کردن منظم می‌تواند قرار گرفتن در معرض کنه‌های گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و کپک را کاهش دهد.

4. اجتناب از سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود تنباکو با افزایش خطر ابتلا به آلرژی و آسم مرتبط است.

اهمیت درمان آلرژی در کودکان

اهمیت درمان آلرژی در کودکان بسیار زیاد است، زیرا آلرژی‌ می‌تواند به طور مستقیم بر کیفیت زندگی، رشد جسمی و روانی و حتی عملکرد تحصیلی کودک تأثیر بگذارد، اگر آلرژی به‌ موقع و به‌ درستی درمان نشود، ممکن است به مشکلات مزمن و گاه خطرناک مانند آسم، عفونت‌های مکرر سینوسی، مشکلات خواب و اختلال در تغذیه منجر شود.

در کودکان مبتلا به آلرژی غذایی، عدم شناسایی و حذف ماده آلرژن ممکن است به شوک آنافیلاکسی بیانجامد که یک واکنش تهدید کننده حیات است و همچنین آلرژی تنفسی کنترل‌ نشده می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به آسم یا تشدید آن شود، در مواردی نیز کودک به دلیل خارش شدید یا بثورات پوستی ناشی از آلرژی پوستی، دچار بی‌خوابی، اضطراب و کاهش تمرکز می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

اگر فرزند شما علائم واکنش آلرژیک، به ویژه علائم شدیدی مانند مشکل در تنفس، تورم لب‌ها یا گلو، یا سرگیجه را نشان می‌دهد، فورا به پزشک مراجعه کنید و برای علائم خفیف‌تر، با متخصص اطفال مشورت کنید تا یک برنامه مدیریت متناسب با نیازهای کودک خود را برنامه ریزی کنید.

سوالات متداول

در نهایت…

مدیریت آلرژی در کودکان نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل شناسایی و اجتناب از آلرژی ها، استفاده از داروهای مناسب و در نظر گرفتن درمان‌های طولانی مدت مانند ایمونوتراپی است.