سردرد در کودکان

وقتی کودکی از سردرد شکایت می‌کند، بسیاری از والدین تصور می‌کنند فقط خستگی یا کم‌خوابی مقصر است، اما آیا سردرد در کودکان می‌تواند نشانه‌ای جدی‌تر باشد؟ سردرد از مشکلات ساده مثل کم‌ آبی یا ضعف بینایی تا مسائل جدی‌تر مانند میگرن یا عفونت خبر می‌دهد، تشخیص درست و به‌ موقع، کلید جلوگیری از تکرار درد و کاهش کیفیت زندگی کودک است، اما چطور می‌توان سردرد‌های بی‌خطر را از موارد نگران‌ کننده تشخیص داد؟

انواع سردرد در کودکان

سردردها به طور کلی به دو دسته اصلی دسته بندی می شوند:،سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه و هر نوع دارای مجموعه ای از علائم و علل خاص خود است.

سردردهای اولیه

سردردهای اولیه به دلیل هیچ بیماری زمینه ای ایجاد نمی شوند، بلکه به خودی خود بروز می کنند. این موارد عبارتند از:

سردردهای تنشی

سردردهای تنشی شایع ترین نوع سردرد در کودکان است، آنها اغلب به عنوان یک درد خفیف تا متوسط ​​توصیف می شوند که مانند یک نوار سفت در اطراف سر احساس می شود، علائم شامل سردرد مبهم و دردناک، سفتی یا فشار در سراسر پیشانی و حساسیت در پوست سر یا گردن است و محرک ها از قبیل استرس، اضطراب، وضعیت نامناسب، کمبود خواب یا گرسنگی همگی می توانند به سردردهای تنشی در کودکان کمک کنند.

میگرن

میگرن یکی دیگر از انواع رایج سردرد در کودکان است و می تواند شدیدتر از سردردهای تنشی باشد، برخلاف سردردهای تنشی، میگرن اغلب با علائم اضافی مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه است، محرک ها از قبیل میگرن می تواند در اثر برخی غذاها، کم آبی بدن، استرس، خستگی یا تغییر در الگوهای خواب ایجاد شود.

سردردهای ثانویه

سردرد ثانویه ناشی از یک بیماری زمینه ای است و اینها ممکن است نیاز به مداخله پزشکی برای رفع علت اصلی داشته باشند.

سردردهای سینوسی

سردرد سینوسی ناشی از عفونت یا احتقان سینوسی است و کودکان مبتلا به سرماخوردگی یا آلرژی ممکن است سردردهای سینوسی را تجربه کنند، علائم شامل درد در اطراف پیشانی، گونه ها و بینی که اغلب با گرفتگی یا آبریزش بینی همراه است و محرک ها از قبیل عفونت سینوسی، سرماخوردگی، آلرژی و تغییرات آب و هوایی می تواند منجر به سردرد سینوسی شود.

سردردهای مرتبط با آسیب سر

سردردهایی که پس از زمین خوردن، ضربه زدن  به سر ایجاد می شوند، اغلب به آسیب سر یا ضربه مغزی مربوط می شوند، علائم شامل سردرد، گیجی، سرگیجه و حساسیت به نور یا صدا است و محرک ها از قبیل ضربه به سر مانند ضربه مغزی، می تواند منجر به سردرد شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

بیشتر بخوانید: درمان آلرژی کودکان

بیشتر بخوانید: بلوغ زودرس

علل شایع سردرد در کودکان

عوامل متعددی می تواند در ایجاد سردرد در کودکان نقش داشته باشد، برخی از علل موقتی هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نشان دهنده وضعیت جدی تری باشند.

استرس و اضطراب

استرس، چه از مدرسه، چه در زندگی خانوادگی یا موقعیت های اجتماعی، می تواند محرک اصلی سردرد در کودکان باشد، تنش عاطفی اغلب منجر به سردرد تنشی می شود، جایی که ماهیچه های اطراف سر و گردن سفت می شوند و باعث درد می شوند.

کم آبی بدن

کودکان اغلب فراموش می کنند که آب کافی بنوشند، به خصوص در حین بازی یا فعالیت های بدنی و کم آبی یکی از علل شایع سردرد است، به ویژه در هوای گرم یا بعد از ورزش شدید.

بد خوابی

الگوهای خواب متناقض یا عدم استراحت کافی می تواند منجر به سردرد در کودکان شود، کمبود خواب بر توانایی بدن برای عملکرد صحیح تأثیر می گذارد و اغلب باعث ایجاد سردردهای تنشی یا میگرنی می شود.

عوامل غذایی

برخی غذاها یا افزودنی های غذایی می توانند باعث سردرد، به ویژه میگرن در کودکان شوند، محرک های رایج رژیم غذایی عبارتند از:

• شکلات

• کافئین (نوشابه، نوشابه های انرژی زا و غیره)

• غذاهای فرآوری شده یا قدیمی مانند پنیر، گوشت های پخته شده و شیرین کننده های مصنوعی

• حذف وعده های غذایی یا الگوهای غذایی نامنظم

بیماری یا عفونت

سردرد اغلب می تواند همراه با بیماری هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت سینوسی یا عفونت گوش باشد، در این موارد، سردرد ثانویه به بیماری است و معمولا پس از درمان عفونت برطرف می‌شود.

خستگی چشم

مدت زمان طولانی تماشای صفحه نمایش یا مطالعه بدون وقفه می تواند منجر به خستگی چشم شود که به نوبه خود باعث سردرد می شود، اطمینان از نور مناسب و محدود کردن زمان نمایشگر می تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند.

شرایط پزشکی

در موارد نادر، سردرد در کودکان ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای مانند تومور مغزی، مننژیت یا سایر اختلالات عصبی باشد و اگر سردرد کودک شدید، مداوم یا همراه با علائم نگران کننده دیگر باشد، مهم است که فورا به دنبال ارزیابی پزشکی باشید.

علائمی که باید در مواجه با سردرد کودکان مراقب باشید!

در حالی که سردردها اغلب خوش خیم و قابل کنترل هستند، والدین باید از علائم خاصی که ممکن است نشان دهنده مشکل جدی تری باشد آگاه باشند، اگر کودک شما هر یک از موارد زیر را تجربه کرد، در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید:

• سردرد ناگهانی و شدید بدون علت مشخص
• سردردهایی که کودک را از خواب بیدار می کند.
• سردردهای مکرری که با استراحت یا دارو بهبود نمی یابند.
• سردرد همراه با استفراغ، تب یا سفتی گردن
• سر درد به دنبال ضربه یا ضربه به سر
• تغییرات در بینایی، مانند دوبینی یا تاری دید
• مشکل در تعادل، هماهنگی یا گفتار

تشخیص سردرد در کودکان

اگر کودک شما سردردهای مکرر یا شدید را تجربه می کند، مهم است که برای تشخیص دقیق به یک پزشک مراجعه کنید، در طول ویزیت پزشکی، پزشک به احتمال زیاد:

1. پزشک در مورد علائم کودک شما، سابقه خانوادگی سردرد، و هرگونه محرک احتمالی (رژیم غذایی، خواب، استرس و غیره) از او سوال خواهد کرد.

2. انجام یک معاینه فیزیکی شامل بررسی علائم حیاتی و انجام یک معاینه عصبی برای ارزیابی تعادل، هماهنگی، رفلکس ها و بینایی است.

3. اگر مشکوک به یک بیماری جدی باشد، پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی را برای رد هرگونه مسائل پزشکی زمینه ای تجویز کند.

بیشتر بخوانید: آلرژی به پروتئین شیر گاو

گزینه های درمانی برای سردرد در کودکان

درمان سردرد در کودکان به علت و شدت آن بستگی دارد، گزینه های درمانی رایج عبارتند از:

تغییر سبک زندگی

برای سردردهای خفیف، تغییر شیوه زندگی می تواند به کاهش و پیشگیری از علائم کمک کند، فرزندتان را تشویق کنید:

• مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته بمانید.
• از یک برنامه خواب ثابت پیروی کنید.
• برای جلوگیری از خستگی چشم در زمان نمایش صفحه استراحت کنید.
• برای مدیریت استرس، تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن را تمرین کنید.

داروهای بدون نسخه

برای سردردهای گاه به گاه، داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل) می توانند تسکین دهند، مطمئن شوید که دوز توصیه شده را بر اساس سن و وزن کودک خود دنبال کنید.

داروهای تجویزی

در مورد میگرن های مکرر یا سردردهای شدید، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به طور خاص برای پیشگیری از میگرن تجویز شده است.

درمان شرایط زمینه ای

اگر سردرد ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند عفونت سینوسی باشد، پزشک عفونت را با آنتی بیوتیک یا سایر داروهای مناسب درمان می کند که باید سردرد را کاهش دهد.

سوالات متداول

در نهایت…

سردرد در کودکان اغلب بی ضرر است اما می تواند زندگی روزمره را مختل کند و بر توانایی آنها در تمرکز، بازی یا خواب تاثیر بگذارد، درک انواع مختلف سردرد، علل و علائم آن برای ارائه مراقبت مناسب بسیار مهم است و اگر سردرد کودک شما مکرر، شدید یا همراه با علائم دیگر است، ضروری است که برای تشخیص و برنامه درمانی مناسب به دنبال مشاوره پزشکی باشید.