راش پوستی کودکان یا جوش های گسترده روی صورت و بدن کودکان نوعی واکنش پوستی نسبت به محرک ها یا بیماری های پوستی مختلف است. راش های پوستی در دوران کودکی شایع هستند و معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند. بیشتر این عارضه های پوستی بی خطر هستند و گاهی بدون نیاز به درمان ناپدید می شوند. شایعترین علل راش پوستی شامل بیماریهای ویروسی (مانند سرخک و آبلهمرغان)، اگزما و واکنش به مواد شیمیایی در محصولات مراقبتی است. در بیشتر موارد، راشها به مرور زمان با مراقبت مناسب بهبود مییابند.
با این حال، اگر علائم پوستی را در کودک خود مشاهده کردید، بهتر است به متخصص اطفال مراجعه کنید. پزشک می تواند علت را بررسی کند و هر گونه درمان لازم را برای کودک شما توصیه کنند. در این مقاله قصد داریم تا شایع ترین بیماری های پوستی که موجب راش و جوش در بدن کودکان می شوند را مورد بررسی قرار دهیم.
دلایل شایع راش پوستی کودکان
راش پوستی در کودکان ممکن است ناشی از عوامل متنوعی باشد که شایعترین آنها عبارتند از:
- عفونتهای ویروسی مانند سرخک، سرخجه، آبله مرغان و بیماری دست، پا و دهان میتوانند سبب ایجاد راشهای پوستی شوند. این راشها اغلب با تب و دیگر علائم همراه هستند.
- واکنش های آلرژیک به غذاها، داروها یا محیط (مانند گرده گیاهان و موی حیوانات) میتواند باعث قرمزی و خارش پوست شود.
- اگزما یا درماتیت آتوپیک یکی از بیماریهای شایع پوستی در کودکان است که با خشکی، خارش و التهاب پوست همراه است و معمولاً در مناطق حساس پوست مانند پشت زانو و خم آرنج ظاهر میشود.
- استفاده از صابونها یا مواد شوینده حاوی مواد شیمیایی قوی، گرما یا تعریق زیاد و تماس با گیاهان محرک (مانند پیچک سمی) میتواند موجب تحریک پوست و ایجاد راش شود.
- عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای استافیلوکوکی یا استرپتوکوکی و عفونتهای قارچی مثل کچلی پوست نیز ممکن است باعث بروز راش شوند.
- گزش حشرات مانند پشه یا نیش زنبور نیز میتواند باعث ایجاد راش همراه با تورم و خارش شود.
هرچند بسیاری از راشها به خودی خود بهبود مییابند، اما اگر راش با علائمی مانند تب بالا، ورم شدید یا ترشحات همراه باشد، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
انواع راش پوستی در کودکان
راش پوستی در کودکان انواع مختلفی دارد که هر کدام ویژگیها و علائم خاص خود را دارند. رایجترین انواع آن عبارتند از:
آلرژی
در بسیاری از مواقع راش پوستی در نتیجه واکنش آلرژیک و حساسیت کودک نسبت به یک محرک ایجاد می شود. کرم های ضد آفتاب، لوسیون ها، دستمال های مرطوب، شوینده های پوست و لباس، برخی موارد غذایی و دارو ای مصرف شده از جمله عواملی هستند که می توانند باعث ایجاد حساسیت های پوستی در کودکان شوند.
کهیر
کهیر نوعی ضایعه پوستی است که بطور ناگهانی بوجود می آید و با خارش، سوزش و قرمزی پوست همراه است.
سلولیت
سلولیت نوعی عفونت در لایه های عمیق تر پوست و بافت زیرین است. ناحیه آسیب دیده قرمز، دردناک، متورم و گرم خواهد بود. این بیماری اغلب پاها را درگیر می کند، اما می تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد. اگر ناحیه ای از پوست کودکتان ناگهان قرمز و حساس شد، فوراً به متخصص اطفال مراجعه کنید. سلولیت معمولاً با ارزیابی علائم و معاینه پوست قابل تشخیص است و معمولاً به درمان با آنتی بیوتیک پاسخ خوبی می دهد.
ابله مرغان
آبله مرغان یکی از بیماری هایی است که موجب راش پوستی می شود. جوش و راش های پوستی در این بیماری به تاول های پر از مایع تبدیل می شوند و بعد از مدتی خشک شده و میریزند. لکه ها بیشتر روی صورت، گوش ها و پوست سر، زیر بازوها، روی سینه و شکم و روی بازوها و پاها ظاهر می شوند.
هیچ درمان خاصی برای آبله مرغان وجود ندارد، اما می توانید از دارو برای کنترل تب و از برخی محصولات پوستی برای جلوگیری از خارش استفاده کنید.
اگزما در کودکان
اگزما یک بیماری طولانی مدت است که باعث خارش، قرمزی، خشکی و ترک خوردن پوست می شود. شایع ترین نوع آن اگزمای آتوپیک است که عمدتاً کودکان را مبتلا می کند اما می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. اگزمای آتوپیک معمولاً در پشت زانو یا روی آرنج، گردن، چشم و گوش ایجاد می شود.
زرد زخم
زرد زخم کودکان یک عفونت پوستی شایع و بسیار مسری است که باعث ایجاد زخم و تاول می شود. زرد زخم معمولاً جدی نیست و اغلب در عرض یک هفته پس از درمان بهبود پیدا می کند.
نوعی از زرد زخم معمولاً پوست اطراف بینی و دهان را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث ایجاد زخم هایی می شود که به سرعت می ترکند و پوسته ای زرد مایل به قهوه ای ایجاد می کنند. نوع دیگری از زرد زخم معمولا روی تنه (ناحیه بدن بین کمر و گردن) تأثیر می گذارد و باعث ایجاد تاول های پر از مایع می شود که پس از چند روز می ترکند.
اگر فکر میکنید فرزندتان به زرد زخم مبتلا است، به متخصص اطفال مراجعه کنید. پزشک معمولا برای درمان زرد زخم از آنتی بیوتیک استفاده می کند.
سرخک
سرخک در کودکان یک بیماری بسیار عفونی است که بیشتر کودکان خردسال را مبتلا می کند. راش پوستی سرخک بصورت لکه های قرمز قهوه ای است که معمولاً از سر یا بالای گردن شروع می شود و سپس به سمت خارج به بقیه بدن گسترش می یابد. همچنین ممکن است کودک شما تب و علائمی شبیه سرماخوردگی داشته باشد.
اگر فکر می کنید فرزندتان به سرخک مبتلا است، فورا به متخصص اطفال مراجعه کنید. سرخک معمولاً در حدود 7 تا 10 روز از بین می رود. استامینوفن یا ایبوپروفن ممکن است برای تسکین تب و درد تجویز شوند.
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی طولانی مدت (مزمن) است که باعث ایجاد لکه های قرمز و پوسته پوسته شدن می شود. شدت پسوریازیس در افراد مختلف متفاوت است. هیچ درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد، اما تعدادی راهکار وجود دارد که می تواند به بهبود علائم و ظاهر لکه های پوستی کمک کند. به عنوان مثال، کورتیکواستروئیدهای موضعی کرم ها و پمادهایی هستند که می توانند روی پوست استفاده شوند.
تب مخملک
مخملک در کودکان یک عفونت باکتریایی بسیار مسری است که معمولاً کودکان بین دو تا هشت سال به آن مبتلا می شوند. راش و علائم پوستی این بیماری عارضه هایی صورتی و قرمز رنگ هستند که معمولا سطحی، زبر و سمباده مانند دارند. این بیماری اغلب با گلودرد، تب و سردرد شروع می شود و علائم پوستی دو تا پنج روز پس از عفونت ایجاد می شوند. مخملک معمولاً پس از حدود یک هفته برطرف میشود.
علائم راش پوستی در کودکان
علائم راش پوستی در کودکان بسته به نوع و علت آن متفاوت است، اما بهطور کلی شامل موارد زیر میشود:
- بیشتر راشها با قرمزی پوست همراه هستند که میتواند در نواحی خاص یا به طور گسترده در بدن پخش شود.
- بسیاری از راشها، به ویژه کهیر و اگزما، باعث خارش میشوند که ممکن است کودک را ناراحت کند و باعث خراشیدن پوست و بدتر شدن علائم شود.
- در برخی راشها مانند اگزما، پوست خشک و پوسته پوسته میشود و در نواحی خم شده بدن مانند پشت زانو و آرنج ظاهر میشود.
- بعضی راشها مانند آبله مرغان یا مولوسکوم باعث ایجاد برجستگیهای کوچک یا تاولهای پر از مایع میشوند.
- برخی راشها، مانند کهیر، همراه با تورم هستند که باعث برجستگیهای قرمز و متورم میشود.
- در صورت عفونت باکتریایی، راشها با زخم و ترشح چرک همراه هستند که به مراقبت بیشتر نیاز دارد.
- در مواردی مانند راشهای ویروسی (مثل سرخک و سرخجه)، علائم عمومی مثل تب، سردرد و بیحالی همراه با راشها دیده میشود.
این علائم معمولاً به دلیل بیماریهای ویروسی، آلرژی یا تحریکات محیطی ایجاد میشوند. اگر راش با علائم شدیدی مثل تب بالا، ورم یا ترشح همراه باشد، مشورت با پزشک ضروری است تا علت دقیق تشخیص داده شود.
روش های تشخیص راش پوستی در کودکان
تشخیص راش پوستی در کودکان شامل چندین مرحله است که توسط پزشک یا متخصص پوست انجام میشود. ابتدا، پزشک با گرفتن تاریخچه پزشکی و بررسی علائم شروع میکند. علائمی مانند خارش، تب، و حساسیت به مواد خاص میتوانند اطلاعات مهمی در مورد نوع راش بدهند. سپس معاینه فیزیکی انجام میشود که شامل بررسی دقیق محل و شکل راش، رنگ، و نحوه پراکندگی آن روی پوست است.
روشهای تشخیصی تکمیلی نیز ممکن است شامل موارد زیر باشند:
آزمایش خون
برای تشخیص عفونتها یا بیماریهای التهابی آزمایش خون انجام می شود.
نمونهبرداری از پوست
برای بررسی نوع التهاب یا عفونت در بافت زیر میکروسکوپ تجویز می شود.
تست حساسیت (آلرژی)
برای بررسی واکنش به آلرژنها از تست حساسیت استفاده می شود.
تستهای ویروسی یا باکتریایی
جهت تشخیص عامل عفونتهای پوستی انجام می شوند.
این روشها به پزشک کمک میکنند تا علت دقیق راش را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را تعیین کند.
درمان راش پوستی کودکان
درمان راش پوستی معمولا با تجویز پزشک و با توجه به علت راش، جوش و لک های پوستی کودکان انجام می شود. برخی از روش های درمان راش شامل موارد زیر است:
داروهای ضدالتهاب و آنتیهیستامینها
برای کاهش التهاب و خارش، در صورتی که راش ناشی از آلرژی یا واکنش حساسیتی باشد.
کرمها و لوسیونهای موضعی
استفاده از کرمهای مرطوبکننده و ضدخارش، مانند کالامین، برای آرام کردن پوست و جلوگیری از خشکی و تحریک بیشتر توصیه میشود.
آنتیبیوتیک ها
اگر راش به علت عفونت باکتریایی باشد، ممکن است آنتیبیوتیک های موضعی یا خوراکی تجویز شود.
داروهای ضد ویروس یا ضد قارچ
در صورت وجود عفونت های ویروسی یا قارچی، داروهای مناسب بسته به نوع عفونت توصیه میشوند.
پرهیز از مواد محرک
اجتناب از مواد آلرژیزا یا عوامل تحریککننده مانند برخی صابونها، مواد شیمیایی و پارچهها به کاهش علائم کمک میکند.
کورتواستروئیدها
این نوع از داروها می توانند در رفع قرمزی، تورم و خارش پوستی تاثیرگذار باشند.
دارو ضدخارش
در مواردی که راش های پوستی با خارش همراه هستند، این داروها می توانند به تسکین پوست کمک کنند.
در هر صورت، برای تعیین دقیق علت و روش درمان، بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود تا درمان مناسب بر اساس تشخیص صحیح انتخاب شود.
روش های پیشگیری از ابتلا به بیماری راش پوستی در کودکان
پیشگیری از راش پوستی در کودکان با رعایت برخی نکات ساده امکانپذیر است که از تحریک پوست و بروز واکنشهای پوستی جلوگیری میکند:
- شستشوی منظم دست ها و بدن کودک، به خصوص پس از بازی در محیط های آلوده، به پیشگیری از ورود باکتریها و ویروسها کمک میکند.
- انتخاب لباسهای نخی و نرم به جای پارچههای مصنوعی باعث کاهش تحریک پوستی و تعریق میشود.
- اجتناب از مواد شیمیایی مضر، مانند شویندهها و صابونهای قوی، و استفاده از محصولات مخصوص کودکان که ضدحساسیت هستند، کمک کننده است.
- مرطوب نگه داشتن پوست کودک، به خصوص پس از حمام، از خشکی و ترکهای پوستی که زمینه ساز بروز راش هستند، جلوگیری میکند.
- محافظت از پوست کودک در برابر اشعه مضر آفتاب با استفاده از کرم ضدآفتاب مخصوص کودکان و لباسهای پوشیده توصیه میشود.
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی، مانند ویتامین A و E، به سلامت پوست کودک کمک میکند و مقاومت پوست را در برابر عوامل بیماری زا افزایش میدهد.
با رعایت این روشها، میتوان احتمال بروز راش پوستی را در کودکان به حداقل رساند.
سوالات متداول راش پوستی در کودکان
استفاده از کرمهای مرطوب کننده و ضد خارش مانند کالامین، و داروهای آنتیهیستامین (در صورت توصیه پزشک) میتوانند خارش را کاهش دهند. همچنین، خنک نگه داشتن محل راش و استفاده از لباسهای نرم و نخی مفید است.
اگر راش با تب، درد، تورم، ترشح چرکی یا زخم شدن همراه باشد، یا اگر راش بعد از چند روز بهبود نیابد یا گسترش یابد، مراجعه به پزشک ضروری است.
بعضی از انواع راشها که ناشی از عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی هستند میتوانند مسری باشند. برای پیشگیری از انتقال، باید کودک را از تماس نزدیک با دیگران دور نگه داشت و بهداشت را رعایت کرد.
در نهایت…
راش پوستی در کودکان اغلب به دلایل متنوعی از جمله آلرژی، عفونت یا عوامل محیطی بروز میکند. تشخیص سریع و دقیق، کلید انتخاب درمان مناسب است. رعایت بهداشت، پرهیز از مواد حساسیت زا و استفاده از لباس های مناسب میتواند به پیشگیری از بروز این مشکل کمک کند. درمان شامل داروهای ضدالتهاب، آنتیهیستامینها و مرطوب کنندهها است. در صورت بروز علائم شدید یا عفونت، مراجعه به پزشک الزامی است تا از تشدید بیماری جلوگیری شود و کودک بهبود یابد.
متخصص بیماریهای کودکان و نوزادان | فارغالتحصیل رشته تخصص کودکان از دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۳۸۶) | دارای سابقه طرح پزشکی در استان زنجان (۱۳۸۶ تا ۱۳۸۷) و استان فارس، شهرستان گراش (۱۳۸۷ تا ۱۳۸۸) | سابقه طبابت در بیمارستان شهید چمران از سال ۱۳۹۴ تاکنون | دارای تجربه طبابت در مطبهای خصوصی در تهران، بومهن و منطقه زعفرانیه | دارای بورد تخصصی بیماریهای کودکان | دارای پروانه رسمی طبابت | شماره نظام پزشکی: ۷۹۹۰۲
0 Comments