اگر کودکتان با تب تشنج کرد، چه باید بکنید؟

گاهی تب ساده در کودکان می‌تواند والدین را با صحنه‌ای نگران‌ کننده لرزش شدید بدن، بی‌هوشی کوتاه‌ مدت یا حرکات غیرعادی روبه‌رو کند، این وضعیت که به آن تشنج ناشی از تب در کودکان گفته می‌شود، یکی از شایع‌ترین انواع تشنج است، اما آیا این نوع تشنج خطرناک است؟ نشانه‌ای از بیماری‌های مغزی جدی است؟ بسیاری از والدین با دیدن چنین صحنه‌ای دچار وحشت می‌شوند، اما شناخت علل، علائم و راهکارهای مقابله با آن، می‌تواند نگرانی‌ها را تا حد زیادی کاهش دهد.

علائم تشنج ناشی از تب

کودک شما ممکن است برای چند لحظه غیر عادی به نظر برسد، بدنش سفت شود، به سرعت تکان بخورد و چشمانش گرد شود و کودک برای مدت کوتاهی پاسخگو نباشد و رنگ پوست او برای مدتی عوض شود، پس از تشنج کودک معمولا به سرعت به حالت عادی باز می گردد.

تشنج معمولا کمتر از یک یا دو دقیقه طول می کشد، اما اگرچه غیر معمول است، می تواند بیشتر طول بکشد و تشنج بیش از 5 دقیقه یک مورد اورژانسی پزشکی محسوب می شود و برای توقف تشنج نیاز به درمان فوری دارد.

تشنج معمولا با علائم زیر همراه است:

• سفت شدن بدن
• حرکت سریع دست و پا
• خم شدن سر به عقب
• چرخیدن چشم ها به عقب و نمایان شدن سفیدی چشم

اگر کودک شما دچار تشنج ناشی از تب شده باشد، نمی تواند به شما پاسخ دهد و حرف بزند و تشنج ممکن است چند دقیقه معمولا کمتر از 5 دقیقه و به ندرت بیش از 15 دقیقه طول بکشد.

بیشتر بخوانید: بیماری دست پا بدن در کودکان

برای دریافت نوبت از دکتر جاوید ظفری با شماره 02122429281 تماس بگیرید.

عوامل موثر در ایجاد تشنج بعد از تب

تشنج ناشی از تب در کودکان زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن به‌ سرعت افزایش می‌یابد و مهم‌ترین عواملی که می‌توانند باعث بروز این نوع تشنج شوند عبارت‌اند از:

عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی

شایع‌ترین علت، تب ناشی از عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت گوش است.

افزایش سریع دمای بدن

تغییر ناگهانی در دمای بدن نه لزوما دمای خیلی بالا می‌تواند محرک اصلی باشد.

سابقه خانوادگی تشنج تب‌دار

کودکانی که در خانواده‌شان سابقه تشنج ناشی از تب وجود دارد، بیشتر در معرض خطر هستند.

سن پایین کودک

بیشترین احتمال وقوع در سنین ۶ ماهگی تا ۵ سالگی است.

سیستم عصبی ناپایدار یا حساس

در برخی کودکان، دستگاه عصبی هنوز به‌ طور کامل رشد نکرده و در برابر تب حساس‌تر است.

به یاد داشته باشید که تشنج ناشی از تب معمولا خوش‌خیم است، اما نیاز به بررسی و پیگیری پزشکی دارد.

انواع تشنج ناشی از تب

تشنج ناشی از تب به دو گروه ساده یا پیچیده تقسیم می شوند، تشنج‌ ناشی از تب در صورتی «ساده» در نظر گرفته می‌شود که کمتر از 15 دقیقه طول بکشد، در یک دوره 24 ساعته بیشتر از یک بار رخ ندهد و تشنج بصورت عمومی در کل بدن اتفاق بیوفتد.

تشنج‌ ناشی از تب در صورت وجود هر یک از ویژگی‌های زیر پیچیده در نظر گرفته می‌شود:

• از یک نقطه بدن شروع شود و به نقاط دیگر برسد.
• بیش از 15 دقیقه طول بکشد.
• بیش از یک بار در یک دوره 24 ساعته رخ دهد.

اقدامات لازم در هنگام تشنج ناشی از تب

زمانی که تشنج در حال رخ دادن است، نمی توانید کاری برای متوقف شدن آن انجام دهید، زمانی که کودک در حالت تشنج قرار دارد، مطمئن شوید که جای کودک امن باشد تا آسیب نبیند و وقتی تشنج تمام شد، کودک خود را به پهلو بغلتانید، کودک معمولا بعد از تشنج احساس خواب آلودگی می کند، در حین تشنج حتما با اورژانس تماس بگیرید.

تشنج ناشی از تب چگونه درمان می شود؟

با حمام کردن کودک، استفاده از پارچه های خنک روی سر یا بدن کودک یا استفاده از داروهای کاهش دهنده تب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن نمی توان از تشنج ناشی از تب جلوگیری کرد، انجام این کارها باعث می‌شود کودک احساس بهتری داشته باشد، اما از تشنج ناشی از تب جلوگیری نمی کند.

در طول تشنج:

• کودک را به پهلو روی یک سطح محافظت شده قرار دهید.
• به زمان دقت کنید، اگر تشنج بیش از 5 دقیقه طول کشید، با اورژانس تماس بگیرید یا کودک را به مزاکر درمانی ببرید.
• کمک های اولیه تشنج را بیشتر بیاموزید.

اکثر کودکانی که تشنج ناشی از تب دارند نیازی به درمان روزانه با داروهای تشنج ندارند، با این حال به کودکانی که سابقه تشنج‌های تب طولانی‌مدت دارند و کسانی که در مناطق دورافتاده‌تر با دسترسی ضعیف به مراقبت‌های پزشکی فوری زندگی می‌کنند، باید دارو دریافت کنند.

بعد از تشنج:

کودک شما ممکن است برای یک روز یا بیشتر، از حالت عادی خارج شود، به هیچ دارویی جز پاراستامول یا ایبوپروفن نیاز نیست (فقط با تجویز پزشک)و گاهی اوقات کودکانی که دچار تشنج ناشی از تب هستند، به ویژه تشنج های طولانی مدت، نیاز به مراقبت در بیمارستان دارند.

تشنج ناشی از تب در حالت عادی نیازی به درمان ندارد، این نوع از تشنج به ندرت بیش از چند دقیقه طول می کشد و کودکان به سرعت از آنها بهبود می یابند و والدین می توانند در طول بیماری های تب دار، از داروهای کاهش دهنده تب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنند، اما این داروها ممکن است از بروز تشنج ناشی از تب جلوگیری نکنند.

تشنج ناشی از تب از نوع پیچیده، بیشتر به درمان نیاز دارند و برای کودکانی که معمولا تشنج های طولانی مدت دارند، داروی دیازپام رکتوم ممکن است مناسب باشد.

اثرات بلند مدت تشنج ناشی از تب

تشنج های ساده بی ضرر هستند، محققان هیچ مدرکی دال بر آسیب طولانی مدت ناشی از تشنج های ساده ناشی از تب پیدا نکرده اند و همچنین شواهد کمی وجود دارد که نشان می دهد تشنج های ساده، خطر ابتلا به صرع را افزایش می دهند.

تشنج های پیچیده و طولانی مدت با افزایش احتمال اختلالات تشنجی در آینده همراه است و بر اساس تحقیقات موجود، بین 2.5 تا 5 درصد از کودکان مبتلا به تشنج های پیچیده، دچار صرع می شوند، با این حال بیشتر کودکان که دچار تشنج های طولانی مدت می شوند، هیچ اثر طولانی‌ مدتی را تجربه نمی کنند.

سوالات متداول

در نهایت…

تشنج ناشی از تب در کودکان ممکن است در اثر تب ناشی از بیماری رخ دهد و با عوارضی همراه باشد، در بسیاری از مواقع این تشنج ها عوارض جدی را به همراه ندارد؛ با این حال اگر کودک شما مکررا دچار این تشنج ناشی از تب می شود، بهتر است هرچه سریع تر موضوع را با پزشک در میان بگذارید.