اطلاعات کامل درباره فتق در کودکان

فتق یا هرنی ( hernia )، خروج محتویات بخشی از ارگانهای داخلی بدن از محل طبیعی خود و ورود به محل دیگر است. فتق در کودکان در هر سنی دیده می شود، اما بیشترین احتمال بروز آن در سن نوزادی و کودکی است .این بیماری ممکن است پس از گذشت حتی چند ماه پس از تولد نوزاد قابل تشخیص نباشد. تشخیص و درمان این بیماری باید تحت نظر بهترین متخصص اطفال انجام شود. در این مقاله قصد داریم درباره فتق در کودکان اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید تا در این زمینه بیشتر بدانید…

فتق در کودکان چیست؟

انواع شایع فتق شامل فتق کشاله ران ( هرنی اینگوئینال ) و فتق نافی است که فتق کشاله ران شایعترین فتق در کودکان می باشد.

در حقیقت در این فتق محتویات شکم مثل روده یا پرده های دور روده از طریق کانال بیضه و کشاله ران، وارد فضای کیسه بیضه می شود. علت این امر ضعف دیواره عضلات شکم است که اجازه خروج محتویات شکم را می دهد و معمولا در نوزادان با تولد زودرس، سابقه خانوادگی مثبت فتق، در نوزادان با بیضه پایین نیامده و برخی بیماری های بافت همبند بیشتر دیده می شود.

علائم فتق در کودکان

ممکن است فتق تا چند هفته یا چند ماه بعد از تولد علائمی نداشته باشد. در صورتی که کودک یا نوزاد به فتق کشاله ران مبتلا شده باشد، ورم یا بیرون زدگی روی کیسه بیضه مشاهده می شود، اما فتق شکمی علائمی مانند بیرون زدگی یا ورم در قسمت ناف را با خود به همراه دارد. هنگام گریه یا سرفه کردن این برجستگی ها بیشتر مشاهده می شوند، اما زمانی که کودک خواب یا در حال استراحت است این برآمدگی کوچکتر می شود.

علت فتق در کودکان

بین 12 تا 14 هفته پس از رشد جنین، بیضه ها یا تخمدان ها در شکم نزدیک کلیه ها تشکیل می شوند. با ادامه رشد کودک، آنها به تدریج به سمت پایین شکم حرکت می کنند. همانطور که آن ها به سمت پایین حرکت می کنند، بخشی از صفاق (لایه نازکی از بافت که داخل شکم را می پوشاند) که به بیضه می چسبد، با آن به داخل کیسه بیضه کشیده می شود و کیسه یا کیسه هایی را تشکیل می دهد. نوزاد ممکن است در چند ماه اول زندگی دچار فتق شود. این به دلیل ضعف در عضلات شکم اتفاق می افتد.

فتق کشاله ران

فتق کشاله ران می تواند دو طرفه یا یک طرفه باشد و از نظر آماری در سمت راست بیشتر دیده می شوداین مشکل در پسران به مراتب بیشتر از دختران رخ می دهد. شایعترین شکایت والدین در فتق کشاله ران، این است که نوزاد در هنگام گریه بیضه اش برجسته شده و بعد از مدتی برجستگی از بین می رود .

گاهی والدین این امر را جدی نمی گیرند و در مراجعه به پزشک تأخیر می کنند اما نکته مهم این است که والدین باید هر گونه تورم و برجستگی در ناحیه بیضه و کشاله ران را جدی بگیرند و سریعأ به پزشک مراجعه نمایند .تشخیص معمولا با معاینه توسط پزشک است و تأیید آن با انجام سونوگرافی میسر می باشد.

فتق نافی

نوع دیگری از فتق در نوزادان فتق نافی است که در حدود ۱۰ درصد کودکان دیده می شود و نسبت بروز آن در دختر و پسر تفاوتی ندارد. علت آن عدم بسته شدن کامل بند ناف بعد از تولد است.

درمان فتق در کودکان

جهت درمان فتق در کودکان، پزشک معاینات لازم را انجام می دهد و علائم فتق را بررسی می کند.

در ادامه به بررسی راه های درمان این بیماری می پردازیم:

 درمان فتق کشاله ران

درمان فتق کشاله ران بعد از تأیید پزشک، جراحی است و هیچ درمان جایگزینی ندارد. این مسئله که فتق کشاله ران به صورت اپیزودیک باعث تورم شده و سپس محتویات روده به محل طبیعی خود بر می گردد، باعث می شود برخی والدین فکر کنند که گذر زمان باعث بهبودی آن می شود. اما باید یادآوری کنم که فتق هیچ گاه خود به خود بهبود نمی یابد و انجام جراحی غیر اورژانس، که یک عمل ساده است، باعث خاتمه مشکل می شود .

در صورت عدم انجام جراحی، این احتمال وجود دارد که در آینده محتویات روده وارد فضای کانال شوند و به علت پیچ خوردگی یا تورم، نتوانند به محل خود برگردند که این امر را با اصطلاح فتق مختنق می شناسند که بسیار دردناک و مورد اورژانس بوده و نیاز به جراحی اورژانس دارد. در صورتی که بلافاصله عمل نشود، می تواند باعث گانگرن روده و پارگی آن و حتی در مواردی با تأخیر باعث مرگ شود .بنابراین تشخیص زودرس و درمان جراحی فتق اهمیت زیادی دارد.

از جمله مواردی که گاهی با فتق کشاله ران اشتباه می شود هیدروسل یا تجمع مایع در اطراف کیسه بیضه است، که علائم آن بسیار شبیه به فتق است و به دو نوع ارتباطی و غیر ارتباطی تقسیم می شود .نوع غیر ارتباطی معمولا مشکل خاصی ندارد و در بیشتر موارد در کودکان تا سن یک سالگی بدون درمان خاصی مایع جذب می شود . اما نوع ارتباطی معمولا همراه با فتق است و طبیعتا همانطور که قبلا گفتیم نیاز به درمان جراحی دارد .گاهی هیدروسل تا سنین بالا باقی می ماند که این موارد هم نیاز به جراحی هیدروسلکتومی دارد.

درمان فتق نافی

فتق نافی در اکثر موارد تا یک سالگی بسته می شود و نیاز به درمان ندارد اما در موارد زیر باید درمان جراحی را برای فتق نافی در نظر گرفت :

• فتق نافی تا سن ۳ الی ۴ سالگی بسته نشود .
• بعد از یک سالگی بزرگتر شود.
• با فشار ملایم به شکم برنگردد و یا دردناک شود و تغییر رنگ دهد.
• اندازه آن بیش از ۱/۵ سانتی متر باشد.
• در بزرگسالی دیده شود.
• برخی فکر می کنند بستن یا گذاشتن سکه بر روی فتق نافی باعث درمان آن می شود، اما باید دقت کرد که این اقدامات نه تنها باعث بهبودی نمی شوند بلکه گاهی منجر به آسیب به کودک می گردد.