اگزما در کودکان موجب بروز علائمی از قبیل التهاب، خارش و قرمزی روی پوست او شده و باعث ناراحتی و بی قراری کودک میشود. از این رو شناخت علت و علائم و راه های تشخیص و درمان این عارضه برای والدین بسیار مهم است تا از ایجاد آن پیشگیری کرده یا در صورت ابتلا کودک به اگزما در سریع ترین زمان درمان انجام شود. والدین عزیز باید بدانند هر التهاب پوستی در کودکان نشانه اگزما نیست. حال اگر فرزند شما به اگزما دچار شده است میدانید باید چطور نشانههای آن را تشخیص دهید؟ آیا می دانید نشانههای التهابات پوستی دیگر با نشانههای اگزما با یکدیگر متفاوت هستند؟
علت اگزما در کودکان
اگزما یا همان آماس پوست یک بیماری پوستی در کودکان است که باعث خشکی و کمبود آب شدید در پوست، قرمزی، پوسته ریزی و بدشکلی در پوست میشود. هنوز دلیل مشخصی برای بروز چنین بیماری در کودکان مشخص نشده است اما غالبا این بیماری ریشه ژنتیکی داشته و گاها ممکن است براثر آلرژی در کودک به وجود بیاید.
چنانچه سابقه ابتلا به آلرژی در خانواده کودک وجود داشته باشد، احتمال ابتلای کودک به بیماری های پوستی از جمله اگزما افزایش پیدا می کند. از این رو ژنتیک نقش موثری در بروز این بیماری خواهد داشت. از عوامل دیگری که می تواند باعث اگزمای پوستی در کودکان شود می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- گرده گیاهان
- دود سیگار
- آلرژی شیر مادر
- خشکی پوست
- تغییرات دما
- استفاده از برخی از صابون ها و لوسیون ها
شایعترین علت اگزما در کودکان درماتیک آتوپیک (Atopic dermatitit) است که به اگزمای نوزادان نیز معروف است. این نوع اگزما در کودکان با سن بالاتر نیز دیده شده است.
تشخیص بیماری اگزما
شروع اگزما در کودکان به شکل زخمهای برآمده و آبدار است که در چند نقطه در بدن و به طور همزمان ایجاد میشود. این زخمها با راش پوستی و خارش زیاد همراه است که منجر به بی قراری و اذیت کودک و والدین وی میشود.
پزشک به دقت مناطق خشک، خارشدار و قرمز پوست کودک را بررسی میکند. اگزما معمولا در صورت، گردن، آرنجها و زانوها ظاهر میشود، سپس از والدین درباره شروع علائم، عوامل تحریککننده، سابقه آلرژی خانوادگی و رفتار کودک پرسش میکند.
در برخی موارد، آزمایشهای پوستی یا خون برای شناسایی مواد آلرژیزا انجام میشود تا علت تحریککننده اگزما شناسایی شود. برای تمایز اگزما از سایر بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس، درماتیت سبورئیک یا عفونتهای پوستی از معاینه دقیق و گاهی آزمایشهای اضافی استفاده میکند.
درماتیت آتوپیک چیست؟
(آتوپیک) اشاره به شرایطی دارد که کودک در آن به عوامل آلرژیزا در محیط اطراف خود عکسالعمل نشان میدهد و (درماتیت) نوعی التهاب پوستی است که باعث خشکی و خارش پوست میشود.
عوامل آلرژیزا عبارتاند از:
- گرده گلها
- کپکها
- گردوغبار
- موی حیوانات
- بعضی از خوراکیها
- برخی صابونها و مواد شوینده
- بعضی از پارچهها با بافتهای پشمی و خشن
- بعضی از محصولات بهداشتی که حاوی الکل هستند.
- برخی فلزها و دارو
درماتیت آتوپیک که به آن اگزمای آتوپیک نیز گفته میشود یکی از انواع التهابات پوستی است که باعث زخمهای طولانی مدت، همراه با خارش و سوزش، تورم و قرمزی است.
این بیماری هرچند که ممکن است در هر سنی بروز کند اما اغلب شروع آن از کودکی است. مخصوصاً در کودکان زیر یک سال که پوستهای حساستری دارند. با بزرگتر شدن کودک مناطقی از بدن که بیشترین درگیری را با اگزما دارند ناحیه پشت زانوها، ارنج و کف دستان آنها است.
چه کودکانی بیشتر در معرض اگزما هستند؟
- اگر در خانواده شما فردی مبتلا به بیماری پسوریازیس، اگزما و یا هر نوع التهابات پوستی است میتوان آن را به صورت ارثی و ژنتیکی در کودک مشاهده کرد.
- آلرژی به انواع مواردی که ذکر شد خود میتواند دلیل به وجود آمدن اگزما در کودک شود. اغلب کودکانی که دچار اگزما هستند در بزرگسالی مبتلا به آسم نیز میشوند.
- برخی عوامل محیطی مانند (استرس و فشارهای عاطفی، گرما و خشکی هوا) به شدت میتواند در بروز این بیماری تأثیرگذار باشد.
- از هر 10 کودک یک کودک مبتلا به اگزما است و بیشترین سن بروز این بیماری در زیر 5 سال گزارش شده است. البته خوشبختانه بیش از نیمی از این کودکان در نوجوانی بهبود مییابند.
علائم بیماری اگزما در کودکان
برای کودکان مبتلا به اگزما در بین دو ماهگی تا شش ماهگی میتواند با علائمی مانند قرمزی و تورم همراه با خارش و سوزش در ناحیه گونه، پیشانی و دست کودک به همراه باشد.
با رشد کودک میتوان شاهد بثورات پوستی به شکل دایرهای در ناحیه بازوها، پاها و تنه کودک بود. همچنین این ضایعههای قرمز رنگ و کبره زده در نواحی مچ دست، مچ پا، خم آرنج و پشت زانو به صورت برجسته، خارشی و فلسی پدیدار میشوند.
با بزرگتر شدن کودک و شروع سنین نوجوانی این بثورات فلسی شکل تر میشوند و پوست به شدت خشک و کم آب شده و با خارش شدید همراه است. ممکن است این خارش بهصورت دورهای عود کند و شدت و وخامت آن در آن دوره بیشتر شود.
اگر کودک با کمک اشیاء نوکتیز به خاراندن نواحی زخم بپردازد، بعد از مدتی این بثورات به شکل زخمهای قهوهایرنگ و عمیق در میآید و به همین دلیل است که میگویند که اگزما اغلب خارش است که باعث راش پوست میشود نه راش پوستی که باعث خارش میگردد.
طول دوره این بیماری چقدر است؟
در کودکان عموما این بیماری تا 5 سالگی ادامه دارد و در بین سن 5 سالگی تا 6 سالگی بهبود مییابد اما در برخی مواقع میتواند تا سنین نوجوانی کودک ادامه پیدا کند.
در نوجوانان این بیماری میتواند به خاطره تحریکات پوستی مانند استفاده از مواد آرایشی افزایش یابد که والدین باید با رفتار درست و مراقبتهای عاطفی به بهبود بیماری در نوجوان خود کمک کنند.
نکته مهم: این بیماری مسری نیست و نیازی ندارد تا کودک خود را از خواهر و برادرش دور نگه دارید.
آیا نشانههای اگزما در کودکان متفاوت است؟
برخی از این نشانهها در کودکان منحصر به فرد است. اگزما گاهی باعث تشدید بیماریهای دیگر پوستی مانند درماتیت سبوره در نوزادی (کلاه گیس)، پسوریازیس، صدفک (بیماری پوستی که در آن پوست کودک ملتهب شده و به صورت پوستهپوسته در میآید) و درماتیت تماسی که ناشی از تماس پوست کودک با عوامل محرک که نام بردیم ایجاد میشود.
درمان اگزما در کودکان
درمان اگزما در کودکان به کاهش علائم و کنترل التهاب کمک میکند. درمان معمولاً شامل مراقبتهای خانگی، داروها و تغییرات در سبک زندگی است. در اینجا به برخی از روشهای درمانی میپردازیم، البته درمان اگزما باید زیر نظر بهترین متخصص اطفال انجام شود و از استفاده خودسرانه از داروها باید اجتناب کرد.
پمادها
اولین اقدام برای درمان کودک استفاده از پماد حاوی کورتیزون یا استروئید است. این پماد که کورتیکواستروئید نامیده میشود را باید بر روی نواحی که براثر خارش زخم شده است، به دفعات مشخص بمالید.
طول دوره درمان این بیماری نیز در کودکان متفاوت است. باید بدانید، نباید پماد استروئیدی که برای کودک دیگری تجویز شده را برای خود خود استفاده کنید.
مرطوبکنندهها
استفاده از مرطوبکنندهها برای حفظ رطوبت پوست کودک بسیار مهم است. این کار به جلوگیری از خشکی و کاهش خارش کمک میکند. بهترین زمان برای استفاده از مرطوبکنندهها، بعد از استحمام است. استفاده از مرطوبکنندههای بدون عطر و حساسیتزا توصیه میشود.پ
داروهای ضد التهابی
برای کاهش التهاب و قرمزی پوست، پزشک ممکن است کرمهای کورتیکواستروئید (مانند هیدروکورتیزون) تجویز کند. این داروها به کاهش التهاب و خارش کمک میکنند.
داروهای استروئیدی باید تحت نظر پزشک مصرف شوند تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.
آنتیهیستامینها
برای کاهش خارش و تحریکات پوستی، پزشک ممکن است آنتیهیستامینهایی مانند سیتریزین یا کلرفنیرامین تجویز کند. این داروها به خواب بهتر کودک کمک میکنند.
از جمله داروهای دیگری که در کنار این پمادها میتوان استفاده کرد:
- آنتیبیوتیکهای موضعی و خوراکی برای پیشگیری از عفونت که در کودکان مبتلا به اگزما بسیار شایع است.
- داروهای حاوی آهن که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن کودک میشود.
- فلاوونوئیدها و آنتوسیانین ها پمادهایی هستند که حاوی آنتیاکسیدانهایی میباشند که در برابر عوامل محرک و شوکها از پوست کودک محافظت میکنند.
- ساپونین ها و ترکیبات ایروئیدی از بافت پوست کوک در مقابل عفونتهای میکروبی و قارچی محافظت میکنند.
درمانهای مرطوبکننده و حمام
استحمام کوتاه با آب ولرم و استفاده از صابونهای ملایم و بدون عطر برای پوست حساس کودک مفید است. بعد از استحمام، پوست کودک باید با یک مرطوبکننده غنی پوشش داده شود.
اجتناب از محرکها
شناخت عوامل محرک اگزما مانند مواد شوینده، دما، یا مواد غذایی خاص (مثل شیر یا تخممرغ) و اجتناب از آنها میتواند به کنترل علائم کمک کند.
استفاده از لباسهای نرم و مناسب
استفاده از لباسهای نخی نرم و راحت و اجتناب از پوشیدن لباسهای پشمی یا زبر میتواند از تحریک پوست جلوگیری کند.
مشاوره با متخصص آلرژی
اگر اگزما به دلیل آلرژیها ایجاد شده باشد، ممکن است مشاوره با متخصص آلرژی و انجام آزمایشهای آلرژیزا برای شناسایی محرکهای خاص مفید باشد.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر التهاب، قرمزی یا ورم شدید باشد.
- در صورت مشاهده ترشحات زرد رنگ یا زخمها.
- اگر علائم بیش از چند هفته ادامه یابد یا بدتر شود.
- اگر اگزما در صورت، گردن یا دستها باشد.
- در صورت خارش شدید شبانه.
- اگر علائم به دیگر اعضای خانواده منتقل شود.
- اگر علت اگزما به آلرژی یا بیماری زمینهای مربوط باشد.
سوالات متداول
اگزما یک بیماری مزمن است و درمان قطعی ندارد، اما با استفاده از درمانهای مناسب میتوان علائم آن را کنترل و بهبود بخشید.
اگزما ممکن است در برخی کودکان تا بزرگسالی ادامه یابد، اما در بسیاری از موارد با گذشت زمان شدت آن کاهش مییابد.
در پایان اینکه…
تمامی این داروها باید با تجویز و تشخیص پزشک باشد و بهطورجدی از استفاده از هرکدام از این پمادها و داروها پرهیز کنید. همچنین مواد خوراکی حاوی پروتئین و آهن میتواند باعث افزایش سیستم ایمنی بدن کودک شود و به رند بهبودی او کمک شایانی کند.
فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته تخصص کودکان و نوزادان در سال ۱۳۸۶ است. یک سال سابقه کار در استان زنجان به عنوان طرح ۸۶ تا ۸۷ و یک سال سابقه کار در بیمارستان شهرستان گراش در استان فارس از ۸۷ تا ۸۸ دارد. ایشان شاغل در بیمارستان شهید چمران از ۹۴ تا کنون هستند و سابقه مطب فعال در تهران و شهرستان بومهن از سال ۸۸ تا ۹۴ و مطب فعال در منطقه زعفرانیه از سال ۹۴ تا کنون است.
فیلدهای تخصصی کاری:
فعالیت در زمینه بیماریهای کودکان و نوزادان
شامل کنترل رشد و نمو
تغذیه
بیماریهای اسم و الرژی
بیماریهای گوارش کودکان
0 Comments