راه های پیشگیری و درمان استفراغ در کودکان چیست؟

استفراغ در کودکان می تواند نشان از یک بیماری باشد، اما نمی‌توان مطمئن بود که علت آن چیست. به همین دلیل در صورت بروز این مشکل سریعا باید به بهترین متخصص اطفال مراجعه کنید تا کودک شما مورد بررسی قرار گرفته و معاینات لازم برای او انجام شود. استفراغ به طور کلی یکی از علائم عفونت است. احتمال استفراغ در نوزادان بیشتر از کودکان است، به خصوص اگر رفلاکس داشته باشند. مراجعه به موقع به پزشک و تشخیص و درمان این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین لازم است که آگاهی در مورد این بیماری کسب نمایند تا بتواند اقدامات لازم را در هنگام بروز استفراغ در کودک خود انجام دهند. در این مقاله می توانید اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب نمایید. در ادامه با ما همراه باشید…

استفراغ در کودکان

استفراغ یکی از شایع ترین مشکلاتی هست که به خاطر آن والدین کودکان خود را نزد متخصص اطفال می برند. نوزادان ممکن است بعد از شیر خوردن مقدار کمی غذا بالا بیاورند که به عنوان پس زدن یا رفلاکس کودکان شناخته می شود، اما با استفراغ متفاوت است. استفراغ، به انقباضات شدید معده برای بالا آوردن محتویات آن گفته می شود که به صورت غیر ارادی در کودکان ایجاد می شود. هنگام استفراغ نوزادان و کودکان در معرض خطر کم آبی هستند. استفراغ در کودکان ممکن است نشان دهنده یک بیماری یا مشکل جدی در آن ها باشد، اما در برخی مواقع طبیعی است. استفراغ چنانچه همراه با خون، مشکل تنفسی، درد شدید، ورم شکم، بی قراری کودک،کم آبی شدید بدن، زردی در پوست یا سفیدی چشم و … نشان دهنده وضعیت اورژانسی کودک بوده و سریعا باید به پزشک مراجعه شود.

علل استفراغ در کودکان

چه چیزی می تواند باعث استفراغ در کودکان شود؟

• گاستروانتریت ویروسی که معمولا “گاسترو” نامیده می شود، یکی از شایع ترین دلایل استفراغ حاد در کودکان است که باعث التهاب و عفونت روده می شود.
• عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی یا حرکت خلط به سمت پایین و تحریک نمودن معده که می تواند سبب استفراغ در کودک شود. همچنین عفونت های مجاری ادراری، عفونت گوش میانی کودک، مننژیت و … نیز در بروز استفراغ موثر هستند.
• مسمومیت غذایی یا آلرژی غذایی نیز می تواند باعث استفراغ شود.
• سرفه های شدید می تواند باعث استفراغ شود، به خصوص اگر کودک رفلاکس داشته باشد.
• بیماری های گوارشی از جمله عفونت معده که می تواند علاوه بر استفراغ کودک را دچار بی اشتهایی، تب و … نیز بکند.
• اسهال، تب و به طور کلی احساس ناخوشی اغلب در طول حملات استفراغ نیز وجود دارد.
• برخی از کودکان زمانی که در ماشین یا کالسکه هستند مستعد استفراغ می باشند.
• استفراغ همچنین می تواند نشانه سایر شرایط پزشکی پیچیده تر مانند آپاندیسیت یا انسداد باشد.

استفراغ در کودکان چه علائمی دارد؟

استفراغ می تواند علامتی باشد که نشان دهد کودک شما ناخوشی دارد یا اینکه یک بیماری در بدن اون رخ داده است. برخی از کودکان قبل از استفراغ از حالت تهوع شکایت دارند یا فقط بی حال و ساکت به نظر می رسند. سن کودک بر میزان نشان دادن علائم ناشی از استفراغ تأثیر گذار است. چنانچه استفراغ با علائم دیگری از عفونت مانند تب بالا همراه بود، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علائم شدت بیماری استفراغ در کودکان عبارتند از:

• تب بالا
• درد شکم
• اسهال آبکی
• کاهش ناگهانی وزن
• کم آبی بدن
• خشکی دهان

تشخیص استفراغ در کودکان

پزشک از شما سوالاتی درباره اینکه فرزند شما چه مدت استفراغ کرده است؟ آیا استفراغ ناگهانی بوده یا از چه زمانی شروع شده است؟ فرزند شما توسط پزشک معاینه می شود و بررسی می شود که آیا علائمی از کم آبی در بدن وجود دارد یا خیر؟ آزمایشاتی که ممکن است به تعیین علت استفراغ کمک کند عبارتند از:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• اشعه ایکس
• سونوگرافی

پیشگیری از استفراغ در کودکان

از آنجایی که استفراغ بر اثر ورود ویروس و باکتری به داخل بدن نیز ایجاد می شود، رعایت بهداشت می تواند تاثیر زیادی بر پیشگیری از این مشکل داشته باشد. انگل های روده ای نیز از طریق تماس با سطح دستشویی، دست های آلوده، تماس با اسباب بازی و … به کودک منتقل شود. برای پیشگیری از استفراغ  نوزاد، در هر وعده غذایی مقدار کمتری به او غذا بدهید و حتما آروغ او را بگیرید. زمانی که نوزاد تغذیه کرده است او را تاب ندهید و اجازه ندهید که بیش از حد جنب و جوش کند، زیرا غذا هنوز به طور کامل هضم نشده است. سعی کنید پشت نوزاد را تا حدود نیم ساعت پس از تغذیه صاف نگه دارید. اگر کودک شما به دلیل سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی، خلط زیادی دارد، حتما خلط را خارج نمایید. بعضی از کودکان ممکن است حین سفر یا عبور و مرور با وسیله نقلیه، به اصطلاح دچار ماشین زدگی شوند و این موضوع باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ شود. برای پیشگیری از آن، حین سفر با خودرو سعی کنید زیاد توقف داشته باشید تا به آرام شدن شکم کودک کمک نماید.

درمان استفراغ در کودکان

اگر علت استفراغ، گاستروانتریت یا مسمومیت غذایی باشد، تمرکز باید روی هیدراته نگه داشتن کودک و جایگزینی هرگونه مواد معدنی و نمک از دست رفته از طریق محلول آبرسانی خوراکی باشد که در داروخانه موجود است. اغلب، این دوره‌ها بدون درمان خاصی از بین می‌روند. استفراغ ناشی از گاستروانتریت ویروسی معمولاً در عرض 1-2 روز از بین می رود، اما اسهال برای مدت طولانی تری ادامه می یابد.

اگر از نوزاد یا کودک مبتلا به استفراغ ناشی از گاستروانتریت در خانه مراقبت می کنید، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• کودکان بالای 6 ماه که با شیر مادر تغذیه می شوند باید به خوردن شیر مادر ادامه دهند، اما بیشتر اوقات. اگر استفراغ کردند، می توانید برای 12 ساعت اول محلول آبرسانی خوراکی یا آب به آنها بدهید.
• نوزادانی که با بطری تغذیه می‌شوند باید شیر خشک‌شان را با محلول آبرسانی خوراکی یا آب در 12 ساعت اول جایگزین کنند، سپس می‌توانند شیرخشک طبیعی را در مقادیر کم، بیشتر از تغذیه معمولی مصرف کنند. در صورت استفراغ باید بعد از هر بار نوشیدنی به آنها داده شود گیرد.
• باید توجه داشته باشید که استفاده از محلول های الکترولیت خوراکی باید تحت نظر پزشک استفاده شود و از استفاده خودسرانه آن خودداری نمایید.
• به کودکان بزرگتر مقدار کمی مایعات شفاف را اغلب – تقریباً هر 15 دقیقه – بدهید.
• محلول های آبرسانی خوراکی برای هر کودکی که دچار اسهال یا استفراغ مکرر است به شدت توصیه می شود. محلول آبرسانی خوراکی را می توان سرد کرد یا در قالب بلوک های یخ برای مکیدن کودک در صورتی که نمی خواهد آن را بنوشد.
• به کودک خود نوشیدنی های رقیق نشده سرشار از قند مانند نوشابه، لیموناد، نوشیدنی های انرژی زا و … ندهید که می تواند اسهال یا کم آبی بدن را بدتر کند.
• کودکان مبتلا به گاستروانتریت ممکن است غذای جامد را رد کنند، اما خوب است تا زمانی که دچار کم آبی یا استفراغ نباشند، هر چه زودتر به رژیم غذایی عادی خود بازگردند.
• بدون نظر پزشک به کودکان خود داروهای ضد اسهال یا داروهای ضد استفراغ ندهید، به دلیل اینکه مانع دفع باکتری، انگل و … می شود.
• مطمئن شوید که فرزندتان استراحت می کند.
• کودکان خود را به مهد کودک، مهدکودک یا مدرسه نفرستید تا زمانی که به مدت 24 ساعت اجابت مزاج نداشته باشند.