آلرژی به پروتئین شیر گاو در کودکان + علت و درمان

آلرژی به پروتئین شیر گاو (CMPA) شایع ترین آلرژی غذایی در نوزادان است. این آلرژی زمانی بروز می کند که سیستم ایمنی بدن نوزاد نسبت به پروتئین موجود در شیر گاو یا برخی دیگر از حیوانات حساسیت نشان می دهد. این آلرژی معمولا در نوزادان کمتر از 1 سال دیده می شود. از هر 100 نوزاد، 3 الی 7 نوزاد به این بیماری مبتلا هستند.

سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی از بدن در برابر عوامل مضر مانند باکتری ها و ویروس ها محافظت می کند. در نوزادان مبتلا به آلرژی به پروتئین شیر گاو، سیستم ایمنی به اشتباه پروتئین شیر گاو را به عنوان یک ماده مضر تشخیص می دهد و به آن حمله می کند. این واکنش ایمنی می تواند به معده و روده کودک آسیب برساند.

علائم آلرژی به پروتئین شیر گاو

رایج ترین علائم فیزیکی که نوزاد حساس به شیر گاو از خود بروز می دهد شامل موارد زیر است:

• اگزما، کهیر، تورم صورت و لب ها
• مشکلات معده و روده مانند تهوع، استفراغ، اسهال، درد معده، خون یا مخاط در مدفوع
• مشکلات راه هوایی مانند آبریزش بینی، خس خس سینه و مشکل در تنفس
• نوزاد همانطور که انتظار می رود وزن اضافه نمی کند
• بی حالی و اختلالات خواب
• گریه و ناراحتی بدون وقفه نوزاد

تشخیص آلرژی به پروتئین گاو در نوزاد

بهرین راهکار برای تشخیص این بیماری، مراجعه به پزشک است. پزشک با برسی علائم کودک و انجام برخی تست ها و آزمایش ها می تواند این آلرژی را تشخیص دهد. آزمایشات تشخیص این اختلال شامل موارد زیر است:

تست خون: در این تست از نوزاد یک نمونه خون گرفته می شود و میزان ایمونوگلوبینی که بر علیه پروتئین گاوی وجود دارد در خون بررسی می شود.

تست خراش پوست: در این تست ابتدا روی قسمتی از پوست کودک خراشی سطحی ایجاد می شود و سپس محل این خراش با ماده آلرژی زا تماس داده می شود. در نتیجه اگر کودک به آن ماده حساسیت داشته باشد، در آن ناحیه از پوست می توان علائم آن را مشاهده کرد.

در برخی موارد برای تشخیص این آلرژیدر نوزاد شیر خوار، از مادر می خواهند تا به مدت یک تا دو هفته از مصرف لبنیات و گوشت گاو پرهیز کند و در این دوران علائم و حالت های کودک را تحت نظر داشته باشد. سپس مجددا مصرف پروتئین و گوشت را آغاز کند. اگر علائم مجددا بروز کرد، به این معنی است که کودک به پروتئین های گاوی حساسیت دارد.

بیشتر بخوانید: آلرژی در کودکان و علت بروز آن

نحوه کنترل و درمان حساسیت به پروتئین گاوی

معمولا اولین توصیه درمانی برای کنترل علائم حساسیت به پروتئین شیر گاو، حذف محصولات و فراورده های گاوی است. به این منظور کودکان می توانند از شیر خشک های حاوی پروتئین هیدرولیز شده استفاده کنند. این پروتئین ها معمولا به راحتی هضم می شوند و مشکلی برای معده و سیستم گوارش کودک به همراه ندارند. در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، برای جلوگیری از بروز علائم، لازم است تا مادر رژیم غذایی خود را کنترل و از مصرف فراورده های گاوی خودداری کند.

نکته مهم این است که لبنیات و محصولات گاوی نباید خودسرانه از رژیم غذایی کودک یا مادر شیر ده حذف شود. رژیم غذایی افراد مبتلا باید با مشورت و توصیه پزشک تنظیم شود تا به بدن فرد آسیبی وارد نشود.

توجه کنید که در بسیاری از موارد، شیر بز نیز می تواند همان علائم را ایجاد کند؛ بنابراین شیر بز جایگزین مناسبی برای شیر گاو محسوب نمی شود. نکته قابل توجه در مورد نوزادان شیرخوار این است که حدود 2 تا 6 هفته زمان می برد تا پروتئین های شیر گاو از شیر مادر حذف شود. دانستن این نکته بسیار مهم است زیرا در صورت بی احتیاطی از سوی مادر، کودک ممکن است تا چند هفته با نوشیدن شیر مادر در معرض علائم قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: اسهال در کودکان به چه دلایلی ایجاد می شود؟

زمان بهبودی حساسیت به شیر گاو

علائم این آلرژی همیشگی نیست و معمولا به مرور زمان کاهش یافته و ناپدید می شود. در یک سالگی، بدن 50 درصد از کودکان نسبت به پروتئین مقاوم می شود. علائم این آلرژی به مرور زمان کاهش پیدا می کند و تا 3 سالگی، 75 درصد از کودکان دیگر علائمی ندارند. 90 در درصد از کودکان در سن 6 سالگی دیگر هیچ علائمی نسبت به شیر گاو بروز نمی دهند.

کودکانی که پروتئین و فراورده های گاوی از رژیم غذایی آنها حذف شده و نوزادانی که مادر آنها هیچ فراورده گاوی را مصرف نمیکند، 6 تا 12 ماه باید این رژیم غذایی را ادامه دهند. پس از این دوران با دادن مقداری لبنیات گاوی به کودک، می توان دریافت که کودک هنوز به شیر گاو حساسیت دارد یا خیر. در صورتی که کودک علائمی بروز نداد، می توان شیر و فراورده های گاوی را مجددا به رژیم غذایی کودک اضافه کرد.

تفاوت آلرژی به پروتئین شیر گاو و عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز شرایطی است که در آن بدن کودک نمی تواند لاکتوز را به خوبی تجزیه کند. لاکتوز قند موجود در شیر است که توسط آنزیمی به نام لاکتاز در روده تجزیه می شود. در کودکان مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، میزان این آنزیم در معده کودک کم است و بدن نمی تواند به خوبی پروتئین شیر را هضم کند. عدم تحمل لاکتوز، سیستم ایمنی را درگیر نمی کند. این اختلال به ندرت در کوکان زیر 5 سال دیده می شود؛ این در حالی است که آلرژی به شیر گاو بیشتر در کودکان زیر یک سال بروز می کند.