آلرژی به پروتئین شیر گاو در کودکان + علت و درمان

آلرژی به پروتئین شیر گاو، که با نام آلرژی شیر گاو نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین آلرژی‌های غذایی در نوزادان و کودکان خردسال است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه پروتئین‌های موجود در شیر گاو را مضر تشخیص داده و باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شود. این وضعیت می‌تواند طیف وسیعی از علائم، از خفیف تا شدید، ایجاد کند و بر کیفیت زندگی کودک تاثیر بگذارد. درک علائم، تشخیص و مدیریت آلرژی پروتئین شیر گاو برای والدین، برای اطمینان از سلامتی کودکان مبتلا ضروری است.

بیشتر بخوانید: آلرژی در کودکان

آلرژی پروتئین شیر گاو چیست؟ 

آلرژی پروتئین شیر گاو یک پاسخ سیستم ایمنی به یک یا چند پروتئین موجود در شیر گاو است. دو پروتئین اصلی در شیر گاو که می‌توانند باعث واکنش آلرژیک شوند، کازئین و وی هستند. کازئین در قسمت جامد شیر یافت می‌شود که منعقد می‌شود، در حالی که وی در قسمت مایع باقی مانده پس از انعقاد شیر یافت می‌شود. هنگامی که کودکی با آلرژی پروتئین شیر گاو شیر گاو یا محصولات حاوی آن را مصرف می‌کند، سیستم ایمنی بدن او با آزاد کردن مواد شیمیایی مانند هیستامین پاسخ می‌دهد که منجر به علائم آلرژیک می‌شود.

علائم آلرژی به پروتئین شیر گاو

علائم آلرژی پروتئین شیر گاو می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و بر قسمت‌های مختلف بدن تاثیر بگذارد. این علائم ممکن است بلافاصله پس از مصرف شیر (واکنش فوری) یا چند ساعت تا چند روز بعد (واکنش تاخیری) ظاهر شوند. برخی از علائم شایع عبارتند از:

1. واکنش‌های پوستی: کهیر یا بثورات پوستی قرمز و خارش‌دار. تورم لب‌ها، صورت یا پلک‌ها (آنژیوادم). تشدید اگزما در کودکانی که قبلاً اگزما داشته‌اند.

2. مشکلات گوارشی: استفراغ یا بالا آوردن. اسهال یا مدفوع شل، گاهی با خون یا مخاط. درد شکم یا کولیک. یبوست در برخی موارد.

3. علائم تنفسی: سرفه یا تنگی نفس. بینی آبریزش یا گرفتگی. سرفه یا مشکل در تنفس.

4. آنافیلاکسی: در موارد نادر و شدید، آلرژی پروتئین شیر گاو می‌تواند باعث آنافیلاکسی شود، یک واکنش تهدید کننده زندگی که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. علائم آنافیلاکسی شامل مشکل در تنفس، افت سریع فشار خون، از دست دادن هوشیاری و تورم گلو که می‌تواند تنفس را مسدود کند، می‌باشد.

بیشتر بخوانید: بیماری های قلبی در کودکان

تشخیص آلرژی به پروتئین شیر گاو

تشخیص آلرژی پروتئین شیر گاو شامل ترکیبی از سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی است. اگر مشکوک هستید که فرزندتان به آلرژی شیر گاو مبتلا است، مشورت با متخصص اطفال برای ارزیابی مناسب مهم است. روند تشخیص معمولاً شامل موارد زیر است:

1. سابقه پزشکی: پزشک در مورد علائم کودک، شروع آن‌ها و هرگونه الگوی مرتبط با مصرف شیر سوال خواهد کرد. سابقه خانوادگی آلرژی یا بیماری‌های آتوپیک مانند آسم یا اگزما نیز ممکن است در نظر گرفته شود.

2. رژیم حذف: ممکن است کودک تحت رژیم حذف قرار گیرد، جایی که تمام منابع شیر گاو برای چند هفته از رژیم غذایی او حذف می‌شوند. اگر علائم در این دوره بهبود یافت، ممکن است نشان دهنده آلرژی پروتئین شیر گاو باشد.

3. چالش غذایی خوراکی: چالش غذایی خوراکی استاندارد طلایی برای تشخیص آلرژی پروتئین شیر گاو است. تحت نظارت پزشکی، به کودک مقدار کمی شیر گاو داده می‌شود تا مشاهده شود که آیا واکنش آلرژیک رخ می‌دهد یا خیر. این آزمایش همیشه باید به دلیل خطر واکنش‌های شدید در یک محیط کنترل شده انجام شود.

4. تست خراش پوستی: در این آزمایش، مقدار کمی پروتئین شیر گاو روی پوست قرار می‌گیرد و ناحیه با سوزن خراشیده می‌شود. اگر کودک آلرژیک باشد، برآمدگی یا کهیر در محل آزمایش ظرف 15 تا 20 دقیقه ظاهر می‌شود.

5. آزمایش خون: از آزمایش خون می‌توان برای اندازه‌گیری سطح آنتی‌بادی‌های ایمونوگلوبولین خاص پروتئین‌های شیر گاو استفاده کرد. افزایش سطح IgE می‌تواند نشان دهنده پاسخ آلرژیک باشد، اما این آزمایش به تنهایی قطعی نیست.

بیشتر بخوانید: رشد و تکامل در کودکان

مدیریت آلرژی پروتئین به شیر گاو

درمان اصلی آلرژی پروتئین شیر گاو، اجتناب کامل از شیر گاو و محصولات حاوی آن است. این شامل نه تنها شیر، بلکه غذاها و مواد تشکیل دهنده مشتق شده از شیر، مانند پنیر، ماست، کره و برخی محصولات پخته شده است. در اینجا نحوه مدیریت موثر آلرژی پروتئین شیر گاو آورده شده است:

1. خواندن برچسب مواد غذایی: همیشه برچسب‌های مواد غذایی را با دقت بخوانید تا محصولات حاوی پروتئین شیر گاو را شناسایی و از آن‌ها اجتناب کنید. به دنبال موادی مانند کازئین، وی، لاکتوز و سایر مشتقات شیر باشید. برخی از محصولات ممکن است به عنوان “بدون لبنیات” برچسب‌گذاری شوند، اما همچنان ممکن است حاوی پروتئین‌های شیر باشند، بنابراین هوشیاری ضروری است.

2. منابع جایگزین شیر: برای نوزادان مبتلا به آلرژی پروتئین شیر گاو، فرمول‌های ضد آلرژی موجود است. این فرمول‌ها یا به شدت هیدرولیز شده‌اند (که در آن پروتئین‌ها به قطعات کوچکتر تقسیم می‌شوند) یا بر پایه اسید آمینه هستند و احتمال ایجاد واکنش آلرژیک را کاهش می‌دهند. برای کودکان بزرگتر، شیرهای گیاهی جایگزین مانند سویا، بادام، برنج یا جو دوسر می‌توانند استفاده شوند، به شرطی که از نظر تغذیه‌ای کافی باشند.

3. پیشگیری از آلودگی: آلودگی می‌تواند زمانی رخ دهد که پروتئین‌های شیر گاو با غذاهای بدون آلرژی تماس پیدا کنند. اطمینان حاصل کنید که وسایل آشپزی، تخته برش و سطوح پس از تماس با شیر یا محصولات لبنی به طور کامل تمیز می‌شوند تا از قرار گرفتن تصادفی در معرض آن جلوگیری شود.

4. ملاحظات تغذیه‌ای: شیر گاو منبع اصلی کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مغذی ضروری است. هنگام حذف شیر گاو از رژیم غذایی کودک، یافتن منابع جایگزین این مواد مغذی مهم است. شیرهای گیاهی غنی‌شده، سبزیجات برگ سبز و مکمل‌های کلسیم ممکن است توسط پزشک توصیه شود.

5. برنامه اضطراری: برای کودکان با سابقه واکنش‌های شدید یا آنافیلاکسی، داشتن یک برنامه اقدام اضطراری ضروری است. این برنامه باید شامل دستورالعمل‌هایی در مورد نحوه تشخیص علائم واکنش شدید، استفاده از خودکارهای تزریق اپی نفرین (در صورت تجویز) و زمان مراجعه به اورژانس باشد. از بین رفتن آلرژی پروتئین شیر گاو خبر خوب این است که بسیاری از کودکان مبتلا به آلرژی پروتئین شیر گاو در نهایت آن را پشت سر می‌گذارند. تحقیقات نشان می‌دهد که تا 80 درصد از کودکان مبتلا به آلرژی شیر گاو ممکن است تا سن پنج سالگی تحمل ایجاد کنند. پیگیری‌های منظم با یک آلرژیست می‌تواند در تعیین اینکه آیا کودک از آلرژی رها شده است، احتمالا از طریق چالش‌های غذایی خوراکی تحت نظارت، کمک کند.

نتیجه‌گیری

آلرژی پروتئین شیر گاو یک بیماری شایع و اغلب چالش برانگیز برای کودکان و مراقبان آن‌ها است. با این حال، با تشخیص مناسب، مدیریت دقیق و حمایت مداوم از متخصص اطفال، کودکان مبتلا به آلرژی پروتئین شیر گاو می‌توانند زندگی سالم و طبیعی داشته باشند. درک علائم، تمرین اجتناب کامل از شیر گاو و اطمینان از یک رژیم غذایی متعادل مراحل کلیدی در مدیریت موثر این آلرژی هستند. 

سوالات متداول

آیا شیر دادن به نوزاد می‌تواند از آلرژی پروتئین شیر گاو جلوگیری کند؟

شیر دادن به نوزاد به طور کلی به دلیل مزایای سلامتی فراوان توصیه می‌شود، اما لزوماً از CMA جلوگیری نمی‌کند. با این حال، برخی از مادران شیرده ممکن است نیاز داشته باشند شیر گاو را از رژیم غذایی خود حذف کنند اگر نوزادشان علائم CMA را نشان دهد، زیرا پروتئین‌های شیر می‌توانند به شیر مادر منتقل شوند.

چقدر طول می‌کشد تا پروتئین‌های شیر گاو از بدن خارج شوند؟

پروتئین‌های شیر گاو ممکن است تا دو هفته پس از آخرین مصرف برای ترک کامل بدن طول بکشد. اگر به فرزند شما CMA تشخیص داده شده است، مهم است که در طول این دوره از تمام منابع شیر گاو به شدت اجتناب کنید تا بهبود علائم را مشاهده کنید.

 آلرژی به پروتئین شیر گاو چگونه تشخیص داده می‌شود؟

CMA با ترکیبی از سابقه پزشکی،چالش‌های غذایی خوراکی، تست‌های خراش پوستی و آزمایش‌های خون تشخیص داده می‌شود. متخصص اطفال علائم را ارزیابی کرده و ممکن است آزمایش‌های خاصی را برای تایید آلرژی توصیه کند.