شایع ترین دلایل دل درد کودکان و درمان آن

دل‌درد در کودکان یک مشکل شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی از مشکلات گوارشی تا عفونت‌های ویروسی داشته باشد. این درد امکان دارد موقتی و بی‌خطر بوده یا نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر باشد. چگونه می‌توان علت دل‌ درد را تشخیص داد؟ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ راهکارهای خانگی برای تسکین دل‌ درد کودکان چیست؟

علت دل درد کودکان چیست؟

درد نوعی واکنش دفاعی است که از مشکلات بدن به شما خبر می دهد؛ بنابراین لازم است تا به فرزند خود آموزش دهید هر گونه علامتی که احساس می کند را به شما خبر دهد. وقتی صحبت از درد به میان می آید، چندین علت بالقوه وجود دارد. شایع ترین دلایلی که ممکن است باعث دل درد شوند شامل موارد زیر است:

نفخ

نفخ در کودکان در تمام سنین بسیار شایع است. وجود گاز یک فرآیند طبیعی در هضم غذا است، اما اگر گاز به دام افتاده باشد یا به خوبی در روده حرکت نکند، می تواند باعث درد شود. رژیم غذایی کودک معمولا عامل ایجاد درد است. نوشیدنی‌های گازدار، جایگزین‌های قند (که در آب نبات‌های بدون قند یافت می‌شوند)، لوبیاها، غذاهای تند، محصولات لبنی و خوردن و نوشیدن خیلی سریع می‌توانند باعث افزایش تولید گاز شوند.

یبوست

برای کودکان و بزرگسالان، یبوست منبع شایع دل درد است. با این حال، کودکان ممکن است ندانند یبوست چیست و باعث دل درد آنها شود. اگر کودک در نزدیکی ناف یا سمت چپ پایین شکم احساس درد می کند، ممکن است به دلیل یبوست کودکان باشد.

پرخوری

پرخوری می تواند باعث دل درد کودکان شود. خوردن بیش از حد هر چیزی، از پیتزا گرفته تا میوه، می تواند باعث درد شکم شود. از آنجایی که کودکان اغلب سریع غذا می خورند و از مضرات دردناک این کار اطلاعی ندارند، آنها تمایل دارند تا پر شدن شکمشان خوب غذا بخورند؛ و پس از آن ممکن است دل درد بگیرند.

عدم تحمل لاکتوز

بسیاری از افراد به عدم تحمل لاکتوز دچار هستند، اما تا زمانی که با خوردن غذاهای حاوی لاکتوز دچار دل درد نشوند، متوجه این موضوع نمی شوند. لاکتوز نوعی قند است که در شیر و فرآورده های آن مانند پنیر و بستنی یافت می شود. بدن معمولا آنزیمی به نام لاکتاز تولید می کند تا لاکتوز را به درستی هضم کند، اما برخی از افراد این آنزیم را ندارند. این بدان معناست که آنها به شرایطی به نام عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند که باعث ایجاد درد در دل می شود. این افراد وقتی از فرآورده های شیر استفاده می کنند، گرفتگی شکم، گاز، اسهال یا یبوست را تجربه می کنند. اگر کودک شما به عدم تحمل لاکتوز مبتلا است و شما از آن بی اطلاع هستید، دل درد او می تواند ناشی از خوردن محصولات شیر ​​باشد.

بیشتر بخوانید: دل درد مزمن یا آدنیت مزانتر در کودکان چیست؟

مسمومیت غذایی

بسیاری از افراد هر ساله مسمومیت غذایی را تجربه می کنند و کودکان نیز از این تعداد مستثنی نیستند. مسمومیت غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که غذای درست پخته نشده یا غذایی که به مرور زمان کهنه شده است را بخورید. این عارضه می تواند باعث درد دل و همچنین اسهال و استفراغ شود.

ویروس ها

کودکان اغلب در مدارس، مهدکودک ها یا سایر مکان های مشترک در معرض ویروس های مختلفی قرار دارند. ویروس دل درد مانند ویروس آنفولانزا یا سرماخوردگی است. دل درد معمولا اولین علامت ویروس است که در عرض 24 ساعت استفراغ و اسهال را به همراه دارد.

درد آپاندیس

التهاب آپاندیس ممکن است یکی از دلایل دل درد باشد. این عارضه معمولا با تهوع و درد شدید همراه است و در صورت بروز علائم آن باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

استرس

یکی دیگر از علل شایع دل درد در کودکان، استرس است. هنگامی که کودکان یا بزرگسالان احساس نگرانی یا استرس می کنند، درد شکم بروز می کند. اگر کودک شما دچار دل درد مکرر بدون هیچ دلیل آشکار دیگری است، ممکن است مشکل از استرس باشد.

با وجود همه این دلایل مختلف دل درد، برای والدین دشوار است که بدانند چه نوع درمان یا مراقبتی برای فرزندشان مناسب است. با این حال، مهم است که علت دل درد فرزندتان را پیدا کنید تا در صورت نیاز بتوانید او را نزد پزشک ببرید.

علائم دل درد در کودکان

علائم دل‌درد در کودکان بسته به علت آن متفاوت است.

• درد شکم در یک نقطه خاص یا به‌ صورت عمومی در کل شکم

• تهوع و استفراغ همراه با دل‌ درد

• اسهال یا یبوست

• بی‌قراری و گریه به‌ویژه در نوزادان

• تب در صورت وجود عفونت همراه با درد شکم.

• نفخ و گاز شکمی

• کم‌اشتهایی

در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟

• اگر درد شکم بیش از چند ساعت ادامه یابد یا شدید باشد.
• استفراغ مداوم یا همراه با خون
• وجود خون در مدفوع یا اسهال شدید
• تب بالا (بیش از ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد): همراه با دل‌درد
• تورم یا سفتی شکم نشانه التهاب یا انسداد روده
• کاهش اشتها و کاهش وزن به‌خصوص اگر کودک برای مدت طولانی غذا نخورد.
• بی‌حالی شدید یا غش
• درد در ناحیه پایین و راست شکم

در صورت مشاهده این علائم، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

درمان دل درد در کودکان

درمان‌های پزشکی دل‌ درد در کودکان بسته به علت آن شامل موارد زیر است:

داروهای مسکن

در موارد درد خفیف، پزشک استامینوفن مخصوص کودکان را تجویز می‌کند (ایبوپروفن فقط در صورت تأیید پزشک).

داروهای ضداسید

برای مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده، پزشک ممکن است داروهایی مانند رانیتیدین یا امپرازول تجویز کند.

آنتی‌بیوتیک‌ها

اگر علت دل‌ درد عفونت باکتریایی باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.

پروبیتیک‌ها

برای بهبود عملکرد روده و کاهش علائم نفخ و اسهال، مکمل‌های پروبیوتیکی توصیه می‌شوند.

سرم‌درمانی

در صورت کم‌آبی ناشی از اسهال و استفراغ شدید، تجویز سرم وریدی یا محلول‌های خوراکی (ORS) انجام می‌شود.

ملین‌های تجویزی

برای یبوست شدید، پزشک ملین‌های مخصوص کودکان مانند لاکتولوز تجویز می‌کند.

جراحی

در موارد نادر، مانند آپاندیسیت یا انسداد روده، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

در صورت شدید بودن علائم، عدم بهبود پس از درمان‌های خانگی، یا وجود علائم خطر مانند استفراغ خونی یا تب بالا، مراجعه به پزشک ضروری است.

نکات درمانی در منزل

اگر کودک شما درد شدیدی را تجربه نمی کند، می توانید دل درد را در خانه درمان کنید.

• خوابیدن و استراحت می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

• مصرف غذاهای سبک مانند برنج، سیب‌زمینی آب‌پز، ماست و پرهیز از غذاهای چرب، تند و نفاخ.

• نوشیدن آب، دمنوش‌های ملایم مانند بابونه یا نعناع برای کاهش نفخ و درد مفید است.

• استفاده از حوله گرم یا کیسه آب گرم روی شکم می‌تواند گرفتگی‌ها را کاهش دهد.

• ماساژ آرام شکم در جهت عقربه‌های ساعت می‌تواند به کاهش گاز و درد کمک کند.

• در صورت نیاز و با تجویز پزشک، داروهایی مانند مسکن‌های مخصوص کودکان یا پروبیوتیک‌ها توصیه می‌شود.

• در مواردی مانند تب، استفراغ، یبوست شدید یا درد مداوم، مراجعه به پزشک ضروری است.

همیشه ابتدا علت درد را بررسی کنید و در صورت شدید یا طولانی بودن علائم، کودک را نزد پزشک ببرید.

سوالات متداول

در نهایت…

دل‌درد در کودکان معمولا به دلایل ساده‌ای مانند سوءهاضمه، نفخ یا یبوست رخ می‌دهد، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری مانند عفونت، آپاندیسیت یا حساسیت‌های غذایی باشد. در بیشتر مواقع، استراحت، تغذیه مناسب و مایعات کافی درد را کاهش می‌دهد. با این حال، اگر درد شدید، طولانی یا همراه با علائم خطر باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.