چرا کودکان دچار نفخ شکم می شوند؟

نفخ شکم، یکی از شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش کودکان می باشد، به ویژه نوزادان یک الی چهاره ماهه که شیر مادر یا شیرخشک مصرف می کنند به دلیل رشد معده، می توانند دچار این مشکل شوند. در این حالت، کودک معمولا بدون دلیل خاصی شروع به بی قراری و بهانه گیری می کند، پشت خود را قوس می دهد یا پای خود بعد از اینکه به بالا برد به سمت بیرون می کشد. اگر این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، حتما به بهترین متخصص اطفال مراجعه کنید تا وضعیت کودک شما بررسی شود. به دلیل اینکه کودکان نمی توانند ناراحتی و درد خود را به والدین بگوید، در نتیجه شناخت علائم بیماری کودکان توسط پدر و مادر امری ضروری می باشد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی درباره نفخ شکم در کودکان بدست آورید.

نفخ شکم در کودکان

نفخ شکم در سه ماهه اولیه زندگی کودک و همچنین از شش ماه تا یکسالگی که کودک شیرخوار از غذای کمکی به تازگی استفاده می کند، بیشتر شایع است. زمانی که نوزاد شما شیر می خورد مقدار زیادی هوا را داخل معده می کند که می تواند باعث نفخ معده و روده شود. بهتر است از دادن پستانک به کودکان خودداری کنید تا هوای بلعیده شده توسط کودک کمتر شود. همچنین نوشیدنی هایی مانند نوشابه، عدم نوشیدن آب، مصرف برخی سبزیجات، جویدن آدامس، خوردن غذاهای با فیبر بالا و … توسط کودکان می تواند گاز معده را افزایش داده و باعث نفخ شکم و ایجاد ناراحتی در آن ها شود.  

علائم نفخ شکم در کودکان

نفخ شکم در کودکان طبیعی است، در صورتی که مقدار آن کم باشد و باعث ایجاد ناراحتی و مشکل در کودک نشود. والدین باید علائم این مشکل را به درستی بشناسند تا در صورت مشاهده آن در کودک خود سریعا برای درمان به پزشک مراجعه کنند. از علائم نفخ شکم در کودکان می تواند به موارد ذیل اشاره نمود:

• کودک کمر خود را قوس می دهد.
• رنگ صورت کودک قرمز می شود.
• گریه مکرر
• استفراغ
• باد گلوی زیاد
• بی قراری و ناراحتی کودک
• مشکلات خواب
• ورم و باد شکم شدید
• کودک پاهای خود را به سمت سینه خود بالا می برد.
• کودک دست خود را مشت می کند.
• شیر خشک یا شیر مادر را تف می کند.

چه عواملی باعث ایجاد نفخ شکم در کودکان می شود؟

علل مختلفی می تواند سبب نفخ شکم در کودک شما و تولید بیش از حد گاز روده شود که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:

مصرف برخی نوشیدنی ها

قبل از سن شش ماهگی، نوزادان نباید به هیچ وجه غیر از شیر مادر یا شیرخشک نوشیدنی دیگری مصرف کنند. همچنین بعد از شش ماهگی نوزاد می تواند آب مصرف کند. مصرف نوشیدنی هایی مانند نوشابه، آبمیوه و … می تواند باعث نفخ شکم یا اسهال در نوزاد شود.

مکیدن نادرست هنگام شیر خوردن

چنانچه شیردهی به نوزاد در پوزیشن مناسب انجام نشود و مکیدن سینه توسط نوزاد نادرست باشد، می تواند هوای زیادی را وارد معده خود کند و همین عاملی برای نفخ شکم او باشد. همچنین در صورت زیاد نوشیدن شیر توسط نوزاد نیز می تواند این مشکل رخ دهد.سندرم هایپر لکتیشن زمانی رخ می دهد که مادر شیر زیادی در سینه خود داشته باشد. در شیر اولیه مادر یا همان شیر آغوز مقدار بیشتری لاکتوز و آب وجود دارد که می تواند باعث نفخ و شکم درد نوزاد شود.

حساسیت غذایی نوزاد

بعضی از نوزادانی که به حساسیت و آلرژی غذایی دچار هستند، گاز معده شدیدی تولید می کنند. ممکن است معده نوزاد به لاکتوز حساس باشد یا زمانی که مادر برخی از مواد غذایی را مصرف می کند، احساس می کند که کودکش گاز معده بیشتری دارد و احساس ناراحتی می کند، در این صورت باید از مصرف آن ماده غذایی پرهیز کند.

خوردن شیر

کودک ممکن است به پروتئین خاصی در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت نشان دهد، به خصوص نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می شوند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های گوارشی و نفخ شکم هستند.

گریه کردن نوزاد

نوزاد هنگام گریه کردن می تواند حباب های هوا را وارد روده و معده خود کند و این امر سبب ایجاد نفخ شکم شود.

تشخیص نفخ شکم در کودکان

برای تشخیص نفخ شکم در کودکان، پزشک از معاینه فیزیکی و گرفتن شرح حال برای اطمینان از عدم وجود هر گونه مشکل جدی استفاده می کند. با تشخیص پزشک ممکن است آزمایش برای تشخیص آلرژی در کودکان، آزمایش مدفوع، آزمایش خون و … نیز از کودک گرفته شود.

درمان نفخ شکم در کودکان

هنگام بروز هر گونه تغییر ناگهانی رفتار کودک یا اسهال مکرر حتما برای بررسی مشکل به پزشک مراجعه نمایید. از روش های زیر می توانید برای درمان نفخ شکم در کودک خود استفاده نمایید:

شیردهی به نوزاد در موقعیت مناسب: چنانچه کودک از شیر مادر استفاده می کند، حتما سر و گردن او را هنگام شیر خوردن بالاتر از شکم قرار دهید. در این صورت گاز داخل معده وارد نمی شود، همچنین آروغ زدن برای کودک راحت تر می شود. چنانچه با شیشه به کودک شیر می دهید، جهت جلوگیری از تجمع هوا در اطراف نوک آن شیشه را کمی بالاتر نگه دارید.

خواباندن نوزاد کودک روی شکم: این کار تاثیر زیادی روی سریع تر خارج شدن گازهای شکم نوزاد خواهد داشت. زمانی که کودک را روی شکم خواباندید می توانید پشت او را ماساژ دهید.

گرفتن آروغ نوزاد: در صورت نگرفتن آروغ نوزاد، حباب های هوا از شکم او آزاد نشده و باعث نفخ می شود. حتی بین شیر خوردن نوزاد زمانی که سینه را عوض می کنید یا در حین خوردن شیشه می توانید آروغ نوزاد را بگیرید. می توانید نوزاد را روی شکم روی دامان خود بخوابانید و به آرامی به پشت او بزنید یا روی شانه بگذارید و این کار را انجام دهید تا از بروز مشکل و ناراحتی در کودک جلوگیری شود.

استفاده از دارو: بسته به سن کودک شما ممکن است پزشک داروهای ضد گاز یا اسید معده و قطره های مخصوص را برای کودک شما تجویز کند تا باعث کاهش ناراحتی و مشکل شود. توجه کنید که مصرف این داروها باید با تجویز پزشک باشد و به هیچ عنوان به طور خودسرانه دارو به کودک خود ندهید.