هر آنچه که باید درباره شیردهی به نوزاد بدانید

مادرانی که می خواهند به فرزند خود شیر دهند، به خصوص آنهایی که زایمان اول خود را تجربه می کنند ممکن است با مشکلاتی روبرو شوند. در برخی مواقع آموزش صحیحی برای مادران در نظر گرفته می شود. به همین دلیل آموزش های قبل از زایمان بسیار مهم می باشد. بعد از زایمان زمان مناسبی برای آموزش شیردهی به مادران نمی باشد، زیرا بعد از زایمان مادر دچار استرس و اضطراب است و ممکن است دچار درد و مشکلات ناشی از زایمان باشد و آمادگی روحی و روانی برای این آموزش ها را نداشته باشد. توصیه می شود این آموزش ها قبل از زایمان و در دوران بارداری به مادران داده شود تا بتوانند شرایط استاندارد و ایده آل برای شیردهی به نوزاد خود را بدست آورند. برای کسب آموزش های لازم در این زمینه می بایست با بهترین متخصص اطفال مشورت نمایید.

در این مقاله قصد داریم آموزش هایی در اختیار مادرانی که می خواهند به نوزادان خود شیر بدهند، بگذاریم. در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

شیر آغوز چیست؟

در روزهای ابتدایی شیردهی، شیر مادر با روزهایی دیگر که ترشح خواهد شد، متفاوت خواهد بود. در 3 تا 5 روز اول شیردهی شیر غلیظ و زرد رنگ با چربی کم و پروتئین بالا می باشد. این امر در حیوانات نیز وجود دارد و شیر آغوز نامیده می شود. باید به مادر آموزش داده شود تا او تصور نکند که شیر کمی دارد و بخواهد از شیر خشک برای تغذیه نوزاد خود استفاده کند. شیر ابتدایی آغوز حاوی ایمونوگلوبین یا آنتی بادی های خاصی است که نوزاد را از بروز عفونت های خارج رحم تا حدود زیادی حفظ می کند، بنابراین خوردن این شیر امر بسیار با ارزشی برای نوزاد است که تا حد زیادی از بروز عفونت می تواند جلوگیری کند. بعد از گذشت 3 تا 5 روز حجم شیر افزایش پیدا کرده و نسبت چربی و پروتئین تغییر می باید و رنگ آن به سفید شیری تغییر پیدا می کند.

مدت زمان شیردهی به نوزاد

نکته مهمی که باید به مادران آموزش داد، پروسه تولید شیر در بدن مادر یک پروسه ای است که زمانی بین 2 تا 3 ساعت نیاز دارد. در حقیقت هورمونی به نام پرولاکتین، از هیپوفیز در مغز مادر ترشح می شود که عامل ترشح آن تحریک سینه با مکیدن نوزاد است و باعث می شود که هورمون ترشح شود و پروسه تولید شیر که مکانیزم بسیار پیچیده ای را دارد، انجام شود.

بعضی از مادران تصور می کنند که باید هر نیم ساعت یکبار باید به نوزاد خود شیر دهند. این تصور اشتباه است چون زمانی که مادر نیم یا یک ساعت یکبار به نوزاد خود شیر می دهد در حقیقت اجازه نمی دهد بدنش پروسه تولید شیر را به طور کامل انجام دهد وشیری که در اختیار نوزاد قرار می گیرد، بی کیفیت می باشد که بیشتر حالت آبکی دارد و فاقد چربی و پروتئین مورد نیاز برای رشد نوزاد است. این امر سبب می شود که نوزاد دچار مشکل رشد و رفلاکس نشود. در ماه اول فاصله 2 تا 3 ساعت برای شیردهی به نوزاد مناسب است و اگر نوزاد خواب بود برای شیردهی باید او را بیدار کرد. بعد از یک ماهگی لازم نیست نوزاد را سر 3 ساعت برای شیردهی بیدار کرد زیرا خواب برای او بسیار با اهمیت می باشد.

نوزاد چه زمانی باید شیر بخورد؟

مدت شیر خوردن نوزادان با هم متفاوت می باشد. اما توصیه می شود بین 5 تا 20 دقیقه باشد. هنگامی پیش میاید که نوزاد یکساعت زیر سینه مادر می باشد، این کار به هیچ عنوان مناسب نیست و به مادران توصیه می شود که حدودا بعد از بیست دقیقه تا نیم ساعت باید به شیردهی خاتمه دهند، زیرا در این شرایط نوزاد از سینه مادر به عنوان پستانک استفاده می کند و چون بدن مادر بعد از اتمام شیردهی باید خود را برای پروسه تولید شیر آماده کند و این امر 3 ساعت زمان می برد، باید بعد از نیم ساعت شیر دهی باید خاتمه پیدا کند تا این پروسه به درستی انجام شود.

مقدار مناسب خوردن شیر در نوزادان

بعضی از مادران از کم خوردن شیر توسط نوزادان شکایت دارد. باید خاطر نشان کرد نوزاد چون از سینه مادر شیر می خورد، نمی توان تعیین کرد که چه مقدار شیر مصرف می کند. در حقیقت چیزی که کفایت شیر را برای ما تعیین می کند، وزن گیری مناسب نوزاد می باشد. هنگامی که نوزادی که شیر مادر می خورد، انتظار بر این است که نوزاد در هر ماه یک مقدار وزن به او اضافه شود. اگر این وزن گیری اتفاق نیفتد و حداقلی که انتظار متخصصین اطفال است اتفاق نیفتد، طبیعتا مشکلی وجود دارد که باید بررسی شود و علت آن بررسی شود و در نهایت در صورت لزوم پزشک شیر خشک را برای تغذیه نوزاد تجویز می کند که احتمال آن بسیار کم است، زیرا در اکثر موارد شیر نوزاد برای مادر کافی است. در برخی مواقع اطرافیان عجول سعی بر این دارند توصیه های اشتباهی به مادر کنند و بگویند که شیر تو برای نوزاد کافی نیست و او خوب رشد نمی کند، که این امر سبب ایجاد استرس  و اضطراب در مادر می شود. اضطراب در مادر، تولید شیر را با اختلال مواجه می کند. بنابراین باید به مادر و نوزاد زمان داد تا با هم تعامل داشته باشند و مادر بتواند یک فرآیند نرمال برای شیردهی خود فراهم کند.

روش ها و وضعیت شیردهی

بهتر است برای شیردهی به نوزاد به ویژه در ماه های اولیه، یک نقطه مناسب در خانه را برای شیردهی انتخاب کنید و نوزاد را در وضعیتی نگه دارید که دست ها و پشتتان را اذیت نکند. می توانید سر نوزاد را به دستتان تکیه دهید. انتخاب روش شیردهی مناسب به راحت بودن آن روش برای شما مرتبط است. چنانچه شیردهی را در حالت نشسته انجام می دهید، یک بالش شیردهی می تواند کمک بزرگی برای نگه داشتن و تکیه دادن نوزاد باشد. هر وضعیتی که برای شیردهی به نوزاد خود انتخاب می کنید، هر بار تا زمانی که شما و نوزادتان در وضعیت راحتی قرار نگرفته اید، وعده شیردهی را شروع نکنید، زیرا مدت زمان زیادی را در آن وضعیت خواهید گذراند و می بایست قبل از شیردهی در وضعیت درست و راحتی قرار بگیرد، سپس شیردهی را آغاز کنید.

زمانی که می خواهید شیردهی را خاتمه دهیم، به هیچ عنوان نباید نوزاد را بکشید، زیرا با انجام این کار ممکن است نوزاد سینه مادر را گاز بگیرد که این امر سبب ایجاد زخم می شود که ممکن است باعث ایجاد عفونت و مشکلات عدیده ای برای مادر شود و تا مدتی روال شیردهی را مختل می کند.

نحوه خاتمه به شیردهی به این صورت است که مادر انگشت کوچک خود را به آرامی در گوشه دهان نوزاد فرو کند تا نوزاد سینه مادر را را هکند و مادر بتواند وضعیت یا پوزیشن خود را تغییر دهد و در موقعیت مناسب به نوزاد خود شیر دهد.

دکتر جاوید ظفری

فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته تخصص کودکان و نوزادان در سال ۱۳۸۶ است. یک سال سابقه کار در استان زنجان به عنوان طرح ۸۶ تا ۸۷ و یک سال سابقه کار در بیمارستان شهرستان گراش در استان فارس از ۸۷ تا ۸۸ دارد. ایشان شاغل در بیمارستان شهید چمران از ۹۴ تا کنون هستند و سابقه مطب فعال در تهران و شهرستان بومهن از سال ۸۸ تا ۹۴ و مطب فعال در منطقه زعفرانیه از سال ۹۴ تا کنون است.

فیلدهای تخصصی کاری:
فعالیت در زمینه بیماریهای کودکان و نوزادان
شامل کنترل رشد و نمو
تغذیه
بیماریهای اسم و الرژی
بیماریهای گوارش کودکان