نشانه های هولناک دیابت در کودکان

دیابت در کودکان بیشر از نوع یک می باشد و روش های اصلی درمان ان شامل انسولین درمانی و تغییر سبک زندگی است. در این مقاله دیابت کودکان و نحوه تشخیص آن و روش های درمان بیماران در این گروه سنی نیز اهداف درمانی دیابت در کودکان آشنا می شوید.

دیابت کودکان چیست؟

 انواع دیابت در کودکان مشابه بزرگسالان است، اما مشکلات روانی – اجتماعی متفاوت است و می تواند درمان را پیچیده کند.

دیابت نوع 1 در حدود دو سوم موارد دیابت کودکان را تشکیل می دهد به طوریکه که از هر 350 کودک 1 نفر را تا 18 سالگی مبتلا می کند. بخصوص بروز این بیماری اخیراً در کودکان کمتر از 5 سال در حال افزایش است. اگرچه نوع 1 در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما به طور معمول در سنین 4 تا 6 سال یا بین 10 تا 14 سال ظاهر می شود.

دیابت نوع 2 در کودکان نادر است و معمولا به موازات افزایش چاقی کودکان، بر تعداد آن افزوده می شود و اغلب بعد از بلوغ و به ویژه در سنین 15 سالگی تا 19 سالگی مشاهده می شود.

روش تشخیص دیابت کودکان

تشخیص دیابت کودکان بر اساس علائم معمولی شامل پلی دیپسی یا پرنوشی (polydipsia )، پلی اوری یا پر ادراری ( polyuria) و کاهش وزن است. همچنین اندازه گیری قند خون نیز انجام می شود. سابقه بالینی و اندازه گیری قند خون تقریباً همیشه برای تعیین تشخیص کافی است.

علاوه بر اینها علائم بالینی دیگر می تواند شامل علائمی مانند تنگی نفس، درد شکم یا استفراغ نیز باشد. برای تشخیص اولیه نیازی به آزمایشهای آزمایشگاهی بیشتر نیست اما اگر تردید وجود داشته باشد برای اطمینان بیشتر آزمایشاتی مانند بررسی آنتی بادی های مرتبط با دیابت، تست تحمل گلوکز خوراکی، اندازه گیری HbA1c نیز ممکن است لازم باشد.

روش های درمان دیابت کودکان

میانگین اندازه گیری قند خون در کودکان و نوجوانان 5 تا 6 بار در روز است. در بعضی موارد بسیار بیشتر است. درمان استاندارد شامل :

• رژیم و ورزش
• برای دیابت نوع 1، انسولین
• برای دیابت نوع 2، متفورمین و گاهی انسولین یا لیراگلوتید

نظارت بر قند خون و کنترل آن همراه با آموزش و درمان فشرده و هدفمند در دوران کودکی و نوجوانی متناسب با سن بیمار و ممکن است به رسیدن به اهداف درمانی کمک کند که عبارتند از: عادی سازی سطح گلوکز خون همزمان با کاهش تعداد دفعات افت قند خون و جلوگیری از بروز و یا پیشرفت عوارض ناشی از دیابت می باشد.

توصیه می شود در صورتی که فرزند شما دچار دیابت شده است حتما به بهترین متخصص اطفال مراجعه کنید.

اصلاح سبک زندگی روش درمان دیابت کودکان

 اصلاحات سبک زندگی که برای همه بیماران دیابتی ضروری است شامل موارد زیر می شود

• غذا خوردن به طور منظم و در مقادیر ثابت
• محدود کردن مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده و چربی های اشباع شده
• افزایش فعالیت بدنی
• به طور کلی تمرکز اصلی در برنامه غذایی باید بر روی استفاده از رژیم های غذایی سالم برای قلب باشد که دارای کلسترول و چربی های اشباع نشده هستند.

در دیابت نوع 1، محبوبیت رژیم های بازال- بولوس و استفاده از شمارش کربوهیدرات افزایش یافته که در آن والدین مقدار کربوهیدرات موجود در وعده غذایی آینده را تخمین می زنند و از آن مقدار برای محاسبه دوز انسولین قبل از غذا استفاده می کنند. این روش انعطاف پذیر است و سختگیری زیاد در مقدار مصرف مواد غذایی ندارد در عوض برنامه های غذایی بیشتر بر اساس الگوی غذایی روتین کودک است و دوز انسولین با مصرف کربوهیدرات واقعی مطابقت دارد. نسبت انسولین به کربوهیدرات برای هر فرد متفاوت است و با سن، سطح فعالیت، وضعیت بلوغ و مدت زمان ابتلاء به دیابت متفاوت است. یک قانون خوب برای سن این است.

• از تولد تا 5 سال: 1 واحد انسولین به ازای هر 30 گرم کربوهیدرات
• 6 تا 12 سال: 1 واحد انسولین به ازای هر 15 گرم کربوهیدرات
• نوجوانی: 1 واحد انسولین به ازای هر 8 تا 10 گرم کربوهیدرات

انسولین درمانی در دیابت کودکان

 انسولین سنگ بنای اصلی مدیریت دیابت نوع 1 است. فرمولاسیون های موجود در انسولین مشابه فرمول های مورد استفاده در بزرگسالان است. انسولین باید قبل از غذا داده شود، مگر در کودکان خردسال که پیش بینی مصرف آنها در هر وعده غذایی دشوار است. نیاز به دوز دارو از نظر سن، سطح فعالیت، وضعیت بلوغ و مدت زمان تشخیص اولیه متفاوت است. در طی چند هفته بعد از تشخیص اولیه، به دلیل عملکرد باقیمانده سلولهای بتا، در بسیاری از بیماران به طور موقت نیاز به انسولین کاهش می یابد. این مرحله ماه عسل نامیده می شود و می تواند از چند ماه تا 2 سال طول بکشد و پس از آن معمولاً نیاز به انسولین از 0.7 تا 1 واحد / کیلوگرم در روز است. در دوران بلوغ، بیماران برای مقابله با مقاومت به انسولین ناشی از افزایش سطح هورمون بلوغ، به دوزهای بالاتر (حداکثر 1.5 واحد در کیلوگرم در روز) نیاز دارند.

دستیابی به سطح مطلوب گلوکز و HbA1c در درمان دیابت کودکان

 برای ایجاد تعادل بین نیاز به نرمال سازی سطح گلوکز با خطر افت قند خون اهداف درمانی تعیین شده است که بر اساس آن بیماران باید سعی کنند تا بیشتر از 50٪ از موارد سطح گلوکز خون خود را در محدوده طبیعی یعنی 70 تا 180 میلی گرم در دسی لیتر نگه دارند و در کمتر از 10٪ موارد زیر این دامنه قرار داشته باشند.

اهداف درمان باید بر اساس سن بیمار، مدت زمان دیابت، دسترسی به فناوری دیابت به عنوان مثال، پمپ های انسولین، سیستم های کنترل مداوم و شرایط روانی – اجتماعی فرد نیز در نظر گرفته شود. خطر هیپوگلیسمی در کودکانی که از کمبود قند خون بی اطلاع هستند و یا بلوغ کافی برای تشخیص علائم هیپوگلیسمی ندارند، می تواند تلاش های برای دستیابی به اهداف درمانی را سخت تر کند.

سطح مطلوب HbA1c کمتر از 7.5٪ برای چنین بیمارانی باید در نظر گرفته شود اما در موارد دقیق و سخت گیرانه این مقدار باید به کمتر از ٪ 6.5 برسد. سطح هدف HbA1c کمتر از 7٪ برای اکثر کودکان مناسب است، اما بسیاری از کودکان و نوجوانان این هدف را برآورده نمی کنند. افزایش تعداد دفعات نظارت بر سطح گلوکز خون (حداکثر 6 تا 10 بار در روز) یا استفاده از سیستم مانیتورینگ گلوکز به طور مداوم می تواند سطح HbA1c را بهبود بخشد.

انواع رژیم های انسولین در درمان دیابت کودکان شامل موارد زیر است:

• رژیم تزریق چندگانه روزانه (MDI) معمولاً رژیم بازال بولوس
• پمپ درمانی انسولین
• رژیم پیش مخلوط شده انسولین

در این مقاله از سایت دکتر جاوید ظفری در خصوص موضوع دیابت و مشکلات آن به  گفتگو پرداختیم. در صورت نیاز می‌توانید به جهت مشاوره با دکتر گفتگو داشته باشید.

منابع:

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022347671804213

https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(03)00141-9/abstract